page0032

2 6 BIBLIOGRAFIA FILOZOFII GRECKIĆJ.

z Byzancyum (254—177), uczeń Zenodota i Kallimacha, robi krytyczne badania nad tekstem dyalogów Platona, o których później jeszcze wypadnie nam pomówić obszernie.

Tak od trzeciego wieku przed Chrystusem, w Aleksandry i, Pergamum, Rhodus mnóstwo uczonych zajmuje sie pracami kryty cznemi lub eksegetycznemi, które nie pozostały bez wpływu na późniejszych kompilatorów, ale wpływ ten nie zawsze był korzystnym, bo często materyał historyczny bogacono nie jednym faktem zmyślonym, nie jedna mrzonką bujnćj wyobraźni lub też budowano sztuczne hypotezy, wysilano się na subtelne tłumaczenia tekstów. Dwie mianowicie podówczas tendencye stały się źródłem obfitćm błędów dla późniejszych: zamiłowanie w cudownych, nadzwyczajnych wypadkach, któremi ubarwiano żywoty mędrców i mania wywodzenia filozofii greckićj z szkół babilońskich, egipskich świątyń, lub nawet indyjskich pustelni, aby nadać jćj pozór niezmiernćj starożytności¹). Wszystkie te prace zaginęły, drobne tylko z nich ułamki napotykamy u pisarzy późniejszych.

Szerszem korytem płynie tradycya od czasów Cycerona; wiele dzieł dotąd zachowało się greckich 1 rzymskich, obfitujących w bogate szczegóły o dawnych lub spółczesnych systemach filozoficznych, W pierwszym rzędzie jaśnieją pisma Cycerona, skarbiec nieprzebrany wiadomości o wszystkich prawie myślicielach, jacy żyli przed nim lub za jego czasów. Poemat Lukrecyusza jest świetnym a dosyć wiernym obrazem filozofii Epikura; dzieła Seneki zawierają niezliczone notatki o tćj samćj filozofii i szkołach Stoików. Plutarch z Cheronei, nie tylko biograf sławnych mężów, lecz także niepospolity filozof z szkoły Platona, zachował w swoich »Pismach moralnych*, jak zwykle je nazywają, dużo szczegółów o Stoikach i Epikurejczykach. Niezrównanej sławy Klaudyusz Galenus (130—200), lekarz nadworny Marka Aureliusza, pisze stylem wykwintnym, choć bez prostoty jędrnćj Hippokratesa ency-klopedyą nauk lekarskich, źródło nieprzebrane wiadomości medy-

*) Trafnie w kilku słowach streścił ujemne strony owych szkół filologicznych Windelband; mimo to sądzę, że ile razy wiadomość jaka na pewno pochodzi od Eratosthenesa lub Arystofanesa, tern samem staje sie bardzo podobną do prawdy. (Zob. Geschichte der antiken Naturwissenschaft und Philosophie von Giinthcr und Windelband. Nordlingen 1888. str. 122). Wiadomość szczegółowa o tych szkołach w pierwszym tomie »Historyi filozofii* Ueberwega § 7-

http://rcin.org.pl