D. 36.1.80
Podany kazus pochodzi z księgi 36 digesłów justyniańskich. Został napisany przez Scewolę. prawnika rzymskiego żyjącego w II w.p.n.e.
W podanym kazusie ojciec ustanawia dziedzicami syna i córkę. Dokonuje również podstawienia wzajemnego. Teoretycznie powinni odziedziczyć po połowie, ale jeżeli jedno z nich umrze, to odziedziczą całość. Będzie to SUBSTYTUCJA \/\£AJEMNA. Ojciec podstawia dzieciom licznych substytutów, gdyż boi się że dzieci nie dożyją dojrzałości. Podstawia jeszcze sobie nawzajem tych substytutów. W razie gdyby jeden z tych substytutów. Nie dziedziczył to jego część przypada innym.
Ojciec wprowadza jeszcze fideikomis uniwersalny. Dotyczy on przekazania całego majątku. Jest jednak w nim zawarty warunek. Syn przeżył córkę i odziedziczył cały majątek.osiągnął pełnoletniość więc substytucja pupilama wygasa, zmarł jednak bezdzietnie przed 30 rokiem żyda, przez co spełnia warunku FU na rzecz substytutów, co oznacza że cały majątek powinien zostać im przekazany.
Syn umarł więc nie może zrealizować postanowień spadku. Rodzi się więc roszczenie po stonie substytutów o wydanie im spadku.
Głównym problemem w kazusie jest to, że jeden z substytutów zmarł zanim zmarł syn. Czyli ten spadek, który miał być przekazany np. 3 osobom w częściach '/*, /*, Zi. Zmarła jedna osoba która miała otrzymać Z*. Ta Z* nie będzie objęła, więc powstaje problem w jakich proporcjach ją rozdzielić.
Ponieważ substytut zmarł przed synem (instytutem) jego część zostanie przyznana pozostałym substytutom w proporcjach na zasadzie przyrostu W związku z tym ten któremu przypada Z? dostanie więcej niż ten któremu przypada Z*. Dostaną w proporcji 2:1.
D. 37.11.8.
Tekst pochodzi z 37 księgi Digestów justyniańskich. Jego autorem jest Julian, żyjący w III w.n.e. Spadkodawca zapisuje swój spadek dwóm osobom: Semproniuszowi i Tycjuszowi. Semproniusz miał odziedziczyć połowę. 2/6 są dla Tycjusza jeżeli statek przypłynie, a jeżełi nie przypłynie to należy mu się 1/6. Spadkodawca nie rozdysponował całego majątku. Odpowiedniu 1/6 i 2/6. Ta część musi przyrosnąć spadkobiercom w jakich są im wyznaczone części spadkowe.
Pojawia się konflikt, bo z jednej strony ta zasada służy utrzymaniu w mocy woli spadkodawcy a z drugiej strony wydaję się, że nie chciał on, aby Tycjusz miał odziedziczyć więcej niż 1/3.
Przypadek 2. Nie rodzi problemu, ponieważ przy podziale i tak nie dostanie więcej niż 2/6. A w 1.
Dostanie więcej niż było dla niego zapisane.
Z drugiej strony nie ma innej możliwości na utrzymanie testamentu w mocy niż rozdysponowanie całego testamentu i właśnie w ten sposób działa przyrost.
Przyrost jest w Rzymie retroaktywny i zakłada się. że te osoby dziedziczą tę powiększoną część już od początku, a nie od momentu kiedy zostało to im doliczone.