32882

•    Istnienie instytucji premiera, gabinetu i opozycji Jej Królewskiej Mości

•    Zwoływanie co roku sesji parlamentu

PRAWO PISANE;

Wśród ustaw tradycyjnie uznawanych za podstawy prawa konstytucyjnego Wielkiej Brytanii znajdują się:

•    1215 - „Magna Charta Libertatum“

o król nie może nakładać podatków bez zgody Rady Królestwa (dostojnicy świeccy i duchowni) - ograniczenie władzy w dziedzinie skarbowej,

o zapis, że nie można aresztować, uwięzić, pozbawić mienia, wygnać ludzi wolnych bez wyroku sądu stanu, do którego należą (ograniczenie władzy sądowej),

o w razie nieprzestrzegania postanowień Karty poddani mogli wypowiedzieć posłuszeństwo

•    1628 - Petycja Prawa

o uznanie wyłącznej właściwości Parlamentu do uchwalania wszelkich podatków i opłat

o deklaracja Elliota (towarzyszyła Petycji): zdrajcą i wrogiem Anglii jest każdy, kto doradza królowi nowe podatki i je pład

•    1641 - ustawy uniezależniające Parlament od władzy królewskiej

o ustawa zakazująca królowi rozwiązywania Parlamentu bez jego własnej zgody

o ustawa o trzechleciu (zobowiązanie króla do zwołania Parlamentu najpóźniej w ciągu 3 lat od ostatniej sesji rozwiązanego Parlamentu)

o ustawy znoszące Sąd Izby Gwiaździstej i Sąd Wysokiej Komisji (królewskie sądy specjalne) o tzw. Wielka Remonstracja - spis nadużyć królewskich (Karol I odmówił zatwierdzenia)

•    1679 - Habeas Corpus Act

o zakaz aresztowania i skazania kogokolwiek bez postępowania sądowego o określenie procedur chroniących przed samowolą urzędników królewskich o jedna z podstawowych gwarancji praw jednostki o podniesienie znaczenia sądów - ich orzeczenia ważniejsze, niż wola króla

•    1689 - Bill of Rights

o w 13 punktach wymieniono nadużycia władzy, jakich dopuścili się ostatni Stuartowie o nowe zasady prawne, które miały zapobiec podobnym przypadkom w przyszłości

o rozszerzenie praw Parlamentu, ograniczenie władzy króla, np. obowiązek częstego zwoływania Parlamentu, podatki za zgodą Parlamentu

o sukcesja tronu: po Wilhelmie i Marii tron miała objąć siostra Marii, Anna, a po jej śmierci dziedzice Wilhelma

•    1701 - Ustawa sukcesyjna.! The Act of Settlement)

o określiła ewentualną sukcesję dynastii hanowerskiej i ustaliła dalsze zasady sukcesji tronu o reguła kontrasygnowania decyzji królewskich przez odpowiedniego ministra, członka Tajnej Rady o król miał być prawnie nieodpowiedzialny

o odpowiedzialność ministra (impeachment) - król nie mógł ułaskawić, jak minister był sądzony w tym trybie o podstawy niezawisłości sędziowskiej (odwołanie sędziego tylko na żądanie obu izb Parlamentu)

Obecnie strukturę organów państwowych regulują m.in.:

•    Ustawa o parlamencie z 1911 r. (zmieniona w 1949):

■    projekty ustaw dochodzą do skutku mimo sprzeciwu Izby Lordów, jeżeli Izba Gmin uchwali je w nie zmienionym brzmieniu na dwóch kolejnych sesjach w okresie jednego roku

■    projekty ustaw finansowych miały być uchwalane tyłko przez Izbę Gmin

•    The Life Peerages Act (1958):

■    wprowadziła, obok lordów dziedzicznych, nową kategorię członków - lordów dożywotnio mianowanych przez Koronę

■    zezwoliła na zasiadanie w Izbie Lordów kobietom

•    Ustawa o Izbie Lordów z 1963 r.:

■    wprowadziła możliwość zrzeczenia się tytułu lorda, dzięki czemu nabywa się czynne i bierne prawo wyborcze

•    Ustawy o ministrach Korony z 1937,1964 i 1975 r:

• z 1937 i 1964r.: