36073

polityczną, poematy opisowe, utwory satyryczne, pamflety i paszkwile, bajki polityczne, a także opisy podróży, dzienniki, pamiętniki. Znaczna cześć jego twórczości jest związana bezpośrednio z wydarzeniami politycznymi. Niemcewicz jest także autorem bardzo znanego cyklu pieśni historyczno-patriotycznych Śpiewy historyczne, w którym przedstawił wyidealizowaną wizję dawnej świetności Polski. Zajmował się ponadto tłumaczeniami z francuskiego, angielskiego i niemieckiego.

««Powrót posła »»

W swojej komedii politycznej Niemcewicz ukazuje konflikt istniejący wówczas między zwolennikami dwóch przeciwstawnych obozów politycznych obecnych na tymże sejmie: szlacheckimi konserwatystami i zwolennikami reform, do których sam się zaliczał. Pisarz, kompromitując wyznawców starego porządku, wykazał niezbędność natychmiastowych zmian ustrojowych w Polsce, dal także wyraz najważniejszym postulatom stronnictwa patriotycznego.

Powrót posła jest niezwykle ostrą satyrą na sarmatyzm w życiu politycznym i dramatycznym apelem do sumień ludzkich o przyjęcie właściwej, czyli patriotycznej postawy. Z tego też względu większość wypowiadanych przez bohaterów kwestii dotyczy bieżących spraw ze sfery polityki. Niemcewicz wplata jednak w te ideologiczne spory także wątek miłosny i ciekawe spostrzeżenia natury obyczajowej. Dzięki temu właśnie jego utwór po wielu latach, które upłynęły od ukazanych w nim wydarzeń, i pomimo nasycenia go problematyką polityczną, może być interesujący także dla współczesnych.

Geneza: W 1788 r pisarz wybrany został posłem na Sejm Wielki, na którym był jednym z najbardziej aktywnych działaczy stromiictwa patriotycznego. W radykalnych i świetnych retorycznie wystąpieniach zabierał glos w sprawie ucisku clilopów\ popierał wyprowadzenie reprezentacji miast w sejmie, bronił reform w szkolnictwie wyprowadzanych przez Komisję Edukacji Narodowej. Wyjątkowo mocno zaangażował się w walkę o zniesienie wolnej elekcji i wprowadzenie zasady dziedziczności tronu, aby utrwalić w ten sposób ciągłość władzy królewskiej.

Utwór pow'stal bardzo szybko w napiętej atmosferze towarzyszącej obradom Sejmu Czteroletniego. Niemcewicz wystawił swój utw^rór w warszawskim Teatrze Narodowym. Po scenicznej prapremierze „Gazeta Narodowa i Obca" napisała: Zgromadzenie słuchaczów wszystkie