Wasabtwo - pochodzenie germańskie, stosunek między wasalem a seniorem. Pierwszy zobowiązywał się do słu2by np. wojskowej, czy dworskiej. Prowadziło to do zgromadzenia wokół seniora tzw. drużyny rycerskiej, która umacniała jego pozycję.
Z czasem utrzymanie drużyny stało się nieopłacalne i wasale byli osadzani na ziemi, aby mogli sami się utrzymać i wyekwipować. Wykorzystano tu realny stosunek o rzymskiej genezie - beneficjum. Był to sposób wynagradzania za zasługi czy służby.
Wasalstwo + beneficjum - personalno-realny stosunek zwany lennem.
Subinfeudacja - posiadanie wasali przez wasala. Hierarchizacja rycerstwa, pojawienie się tzw. drabiny feudalnej. Prowadziło to do chaosu. Bałagan potęgowały zasady: "Ms.ma ziemi też-senióra,." i :wasa! mciegg wasala nie lest moim wasalem.*' i możliwość posiadania więcej niż jednego seniora. Uprzywilejowany był jednak pierwszy senior -dom mus hgius.
Jedynie w Anglii wytworzyła sie drabina dwustopniowa: wasale króla (tenetes in capite) i wasale wasali (subtenetes). Do tego zasada: “Wasal moififlg wasala IM moim wasatemJ
Umowa lenna zawierana była wg. uroczystego ceremoniału. Początkowo tylko ustnie, później potwierdzano pisemnie.
• hołd vel komendacja (homagium, commendatio) - wasal klęka i wkłada ręce w dłonie seniora.
• inwestytura - senior przyjmuje hołd i wręcza symbol nadawanego lenna np. pierścień czy pastorał.
• pocałunek pokoju (kiss of love krove)
Strony: osoby wołne, stanu rycerskiego lub duchownego.
Przedmiot: ziemia, urząd lub renta.
Obowiązki wasala:
• auxifium et consilium - konna służba wojskowa i służba dworska, czyli udział w senioralnym wymiarze sprawiedliwości, bądź służenie radą. Z pierwszego powstała armia feudalna, z drugiego kuria królewska.
• wykupienie seniora z niewoli
Obowiązki seniora:
• opieka nad wasalem
• zapewnienie spokojnego korzystania z pheudum
• zapewnienie wymiaru sprawiedliwości
Konflikty na linii senior-wasal rozpatrywały tzw. sądy parów = senior + wasale równi rangąpodsądnemu.
Lenno występowało głównie w zachodniej Europie. Na wschodzie jego zastępstwem było osadzanie drużynników na tzw. prawie rycerskim (ius militare) i prawo nieodpowiednie (ius non responsivum), czyli podleganie w sprawach jurysdykcyjnych tylko sądom książęcym / królewskim. Nie tworzyło to jednak hierarchii typu lennego.