-okres powojenny: prymat funkcji organizatorskiej
-po odzyskaniu niepodległości konieczność unifikacji zróżnicowanego stanu prawnego:
• ośmiogodzinny czas pracy-dekret z 1918r.
• czas pracy-ustawa z 18.12.1919r.o czasie pracy w przemyśle i handlu (46 h tydzień pracy, godziny nadliczbowe dodatek 50% i 100% za następne
• swoboda działania związków zawodowych-dekret z 08.02.1919rw przedmiocie tymczasowych przepisów o pracowniczych związkach zawodowych ( minimum środków bezpiecznej kontroli nad ich działalnością)
• wprowadzenie powszechnych i samorządnych kas chorych- uatawa z 19.05.1920r. o ubezpieczeniu na wypadek choroby
-wzmożenie ochronnej funkcji prawa przy czym nie zaniedbywanie funkcji organizatorskiej:
• wprowadzenie prawa do urlopu wypoczynkowego-ustawa z 16.05.1922r. o urlopach w przemyśle i handlu
• kodyfikacja przepisów prawa pracy dotyczących robotników i pracowników umysłowych-rozporządzerua Prezydenta RP z 16.03.1928r.
• wprowadzenie specjalnych sadów pracy- rozporządzenie Prezydenta RP z 22.03.1928r.
• kodyfikacja ubezpieczeń społecznych-ustawa z 28.03.1933r. o ubezpieczeniu społecznym tzw. Ustawa scaleniowa
• nadanie postanowieniom układowym, dotyczącym indywidualnych stosunków pracy charakter normatywny- ustawa z 14.04.1937 r. o układach zbiorowych pracy
• ustawa z 28.07.1939 r. o sadach ubezpieczeń społecznych
-PRL, przywrócono obowiązywania ustawodawstwa okresu międzywojennego, eliminując z niego ograniczenia niektórych uprawnień pracowniczych z okresu kryzysu gospodarczego
• zamach na zasadę stabilności zatrudnienia funkcjonariuszy mianowanych-dekret z 14.05.1946r.
• wprowadzenie instytucji organu przedstawicielskiego załogi-dekret z 06.02.1945 r. o radach zakładowych
• wprowadzenie nowego rodzaju świadczenia ubezpieczeń społecznych- zasiłki dla pracowników mających na utrzymaniu dzieci lub niepracująca żonę-dekret z 28.10.1947r.
• zawieranie układów zbiorowych pracy -lata 1949-1955, realizacja sześcioletniego planu
• uchylenie zasady pluralizmu związkowego, z ani ec lianie zawierania związków zawodowych-ustawa z 01.07.1949r. o związkach zawodowych
• likwidacja funduszy ubezpieczeń społecznych, włączenie ich do budżetu państwa-ustawa z 10.07.1950r. o Zakładzie ubezpieczeń Społecznych, likwidacja sądów pracy
• wprowadzenie surowych kar za naruszenia obowiązku przestrzegania czasu pracy- ustawa z 19.04.1950r. o zabezpieczeniu socjalistycznej dyscypliny pracy, uchylenie zakazu zatrudniania kobiet pod ziemią w kopalniach, w porze nocnej kobiet w ciąży i mających małe dzieci, nakazy zatrudniania absolwentów szkół wyższych i średnich zawodowych oraz pozostawania w stosunku pracy na okres 2 lat.
-Uchylenie regulacji administiacyjnoprawnych okresu poprzedniego w wyniku buntu społecznego w październiku 1956r.
• zalegalizowanie rad robotniczych-ustawa z 19.10.1956r. o radach robotniczych
• ograniczenie stosowania rad robotniczych-ustawa z 20.121958r. o samorządzie robotniczym
• przywrócenie praktyki zawierania układów zbiorowych pracy na szczeblu centralnym na podstawie nie uchylonej ustawy z 13.04.1937r. o układach zbiorowych pracy
• wprowadzenie szeregu prekursorskich rozwiązali pranych przyjętych później przez kodeks pracy