5380

ROZDZIAŁ XI - OCHRONA DZIEDZICZENIA

■    jak się wydaje, żądanie wydania rzeczy jest aktualne tylko o tyle, o ile dotyczy rzeczy oznaczonych co do tożsamości i o ile te rzeczy znajdują się nadal we władaniu posiadacza spadku

2. odpowiednie zastosowanie art. 224 § 2 i 225 k.c. -> roszczenie o ochronę dziedziczenia może też obejmować ządanie-zapl.a.ty-Qkr.eśIoiiy.ęh.J^y^Lpieni.ężny.ę-h-

■    świadczenie pieniężne „obok" żądania wydania rzeczy -> gdy spadkobierca:

1)    żąda wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy

2)    dochodzi naprawienia szkody z tytułu pogorszenia rzeczy należących do

spadku

3)    żąda wartości pożytków pobranych lub też takich, których posiadacz spadku

nie uzyskał z powodu złej gospodarki

■    świadczenie pieniężne „zamiast" żądania wydania rzeczy -> gdy spadkobierca:

1)    dochodzi odszkodowania za utratę rzeczy

2)    dochodzi równowartości należących do spadku rzeczy, które nie dadzą się określić co do tożsamości

Nawet wówczas gdy spadkobierca żąda wydania całego spadku, powinien on określić w procesie przedmioty i sumy pieniężne, których się domaga, inaczej bowiem wyrok nie nadawałby się do wykonania. Pomocny mu jest w tym zakresie art. 459 k.c: spadkobierca może żądać, aby posiadacz spadku przedstawił spis przedmiotów należących do spadku, które znajdują się lub znajdowały w jego władaniu, a w razie potrzeby złożył stosowne zapewnienie przed sądem.

[3]    PRZESŁANKI ROSZCZENIA

Rzeczywisty spadkobiercą może podnieść roszczenie o ochronę dziedziczenia po spełnieniu dwóch przesłanek:

1.    przedmioty, których wydania (ewentualnie wraz z pożytkami lub ich równowartością) spadkobierca się domaga lub za których zużycie, pogorszenie lub utratę żąda odszkodowania, muszą należeć do spadku w sposób faktyczny

§ do spadku należą przede wszystkim rzeczy, które w chwili otwarcia spadku znajdowały się we władaniu spadkodawcy (uchwała SN z 20 kwietnia 1964 r.

-> pojęcie władania spadkodawcy należy rozumieć w sensie jak najszerszym, mianowicie w tym znaczeniu, że spadkodawca władał określonymi rzeczami, jeżeli mógł z nich tak korzystać, jakby wchodziły one w skład jego majątku)

§ spadkobierca nie ma obowiązku wykazania przy tym, że spadkodawcy przysługiwało do tych rzeczy określone prawo (prawo własności, użytkowania, dzierżawy itp.); w związku z tym we władaniu spadkodawcy w przyjętym tu rozumieniu znajdowały się również przedmioty, które były w jego posiadaniu samoistnym lub zależnym, choćby chodziło o posiadanie oderwane od prawa

§ art. 1029 § 1 k.c. mówi nie o rzeczach, ale o przedmiotach należących do spadku -> za przedmioty takie trzeba uważać również inne wartości majątkowe, które

pę>$i3<toęz spsdKu wystoł, ęhpęfry pp otwarciu spedka wsKPtek tegPi że

przypisywał sobie uprawnienia spadkobiercy, a więc np. przyjął świadczenie od dłużnika spadkodawcy. Można sądzić, że w granicach określonych w drodze odpowiedniego stosowania art. 224 i 225 k.c. obowiązek wydania (w naturze lub w postaci równowartości pieniężnej) rozciąga się również na inne wartości majątkowe uzyskane przez posiadacza spadku - oprócz rzeczy i pożytków z tych rzeczy. Powstające tu problemy mogą być jednak sporne w szczegółach.

2.    przedmioty należące do spadku znajdowały się we władaniu posiadacza spadku albo też przez niego lub u niego zostały utracone

[4]    SYTUACJA PROCESOWA SPADKOBIERCY I POSIADACZA SPADKU Podmiot występujący z żądaniem o ochronę dziedziczenia:

2