6056

korzyścią na zaburzenia rozwojowe, ale także na stan psychiki. Jeżeli mai uszek nie będzie potrafił się przemieszczać tak jak powinien to stanie się to powodem do frustracji. W konsekwencji dziecko może całkowicie stracić motywację do rozwoju. W przypadku zdrowych dzieci bodźcem, który stymuluje ich rozwój jest zainteresowanie światem. To ono powoduje, że niemowlęta wkładają sporo wysiłku do tego, żeby ich umiejętności stale się powiększały. Niestety małe zainteresowanie otoczeniem, charakterystyczne przy zaburzeniach ośrodkowego układu nerwowego ogranicza w znacznej mierze rozwój. W tym wypadku nie pomoże nawet rehabilitacja prowadzono przez    najlepszych    specjalistów.

Vojta dostrzegł, że oprócz zaburzeń ruchowych, czynnikiem świadczącym o nieprawidłowościach ośrodkowego układu nerwowego jest tzw. reaktywność posturalna. Reaktywność posturalna, jest to naturalna kontrola zmiany położenia ciała. Czeski neurolog dowiódł że kontrolowanie postawy jest inna dla każdego wieku i zależna od układu nerwowego. Wpływ na zmianę położenia maja też zmysły m.in. wzrok, dotyk. Wrażliwe na zmianę położenia ciała w przestrzeni jest układ przedsionkowy ucha wewnętrznego, który "zapisuje" zmiany położenia głowy, przyspieszenia.

W zmianie ułożenia ciała w przestrzeni uczestniczy wiele połączeń nerwowych. Bodźce powstałe na skutek zmiany postawy docierają droga nerwową do mózgu. Niestety często droga, która wędrują impulsy nerwowe jest przerwana. Jakiekolwiek zakłócenia powstałe na drodze nerwowej uniemożliwiają prawidłową reakcję. Wypływa z tego wniosek, że nieprawidłowa reakcja na zmianę położenia ciała jest objawem    zaburzeń    ośrodkowego    układu    nerwowego.

Naturalna dla określonego wieku reakcja na zmianę postawy Vojta określa jako ontogeneza posturalna. Innymi słowy reakcja na zmianę rozwija się wraz z wiekiem i jest naturalna dla rozwoju. Zdaniem czeskiego neurologa pomiędzy rozwojem ruchowym a reakcja na zmianę postawy istnieje ścisły związek. Jest on widoczny podczas rehabilitacji. Zdarza się, bowiem że pod wpływem ćwiczeń poprawia się w sposób znaczny ułożenie ciała na skutek zmiany pozycji. Jeżeli tak się dzieje, to przy prawidłowo prowadzonej rehabilitacji po jakimś czasie będą zauważalne zmiany w zakresie    wykonywanych    ruchów.

Vojta wyodrębnił trzy kategorie na podstawie, których bada zaburzenia. Do kategorii tych należy; obserwacja rozwoju ruchowego w leżeniu na brzuchu i plecach, obserwacje zmiany postawy ciała oraz ocena niektórych odruchów pierwotnych. Przy ocenie zaburzeń ruchowych zwraca się uwagę przede wszystkim na odcinek głowy wraz z kręgosłupem, nazywany przez Voltę organem osiowym. Jest on niezwykle ważny dla prawidłowego rozwoju. Poczucie stabilizacji, jakie daje organ osiowy rozwija inne umiejętności. Wpływa na tworzenie punktów podparcia, np. na łokciu, a w następstwie pozwala na osiągnięcie pozycji pionowej. Stabilizacja pozwala również na swobodnie wykonywane ruchy za pomocą rąk i nóg. Organ osiowy jest ważny, gdyż ukształtowany prawidłowo daje poczucie bezpieczeństwa. Zaburzeniom towarzyszy nierzadko brak poczucia równowagi, co przejawia się odruchem Moro, polegającym na odrzuceniu rąk w bok. Niemowlęta bez poczucia kontroli nad własnym ciałem czują się bezradne. Często też dzieci są pełne lęku, maja kłopoty z zasypianiem.

Vojta zaproponował badanie siedmiu reakcji występujących podczas zmiany pozycji ciała. Sześć zostało stworzone przez różnych autorów, ale Vojta nieco je zmodyfikował, jedną stworzył sam. Reakcje te są następujące:

Reakcja pociągania (według Prechtla)

Reakcja LandauQa

Reakcja zawieszenia pachowego

Reakcja wychylenia bocznego według Vojty

Reakcja zawieszenia poziomego według Collis

Reakcja zawieszenia poziomego według Peiper- Isbert

Reakcja zawieszenia pionowego ( według Collis)