3. Motywację. Zdolność motywowania się. Podporządkowanie emocji obranym celom ma zasadnicze znaczenie dla koncentracji uwagi, samo motywacji i opanowania oraz twórczej pracy. Samokontrola emocjonalna - odkładanie w czasie zaspokajania pragnień i tłumienie popędliwości - leży u podstaw wszelkich osiągnięć, a zdolność wprawiania się w stan "uniesienia twórczego" (uskrzydlenia) umożliwia wybitne osiągnięcia we wszystkich dziedzinach. "Nie ma chyba bardziej podstawowej umiejętności psychicznej niż zdolność przeciwstawiania się impulsowi. Leży ona u podstaw całej samokontroli emocjonalnej, ponieważ wszystkie emocje z samej swej natuiy są źródłem bodźców do działania. Ogromną rolę odgrywa też optymizm (realistyczny) i nadzieja (niepowodzenie to wynik czegoś, co można zmienić!).
4. Empatię. Rozpoznawanie emocji u innych. Empatia, opierająca się na własnej samoświadomości uczuciowej, jest fundamentalną umiejętnością obcowania z ludźmi. Osoby posiadające zdolność empatii są bardziej wyczulone na subtelne sygnały społeczne wskazujące, czego chcą inni lub, czego im potrzeba. Dzięki temu sprawdzają się w zawodach wymagających troskliwości i opieki na d innymi, oraz w zarządzaniu, są lepszymi nauczycielami i sprzedawcami.
5. Umiejętności. Nawiązywanie i podtrzymywanie związków z innymi. Sztuka nawiązywania kontaktów polega w dużej mierze na umiejętności kierowania emocjami innych osób. Są to zdolności, które zapewniają popularność, pełnienie ról przywódczych i skuteczność w stosunkach interpersonalnych.
Goleman kreuje pojęcie kompetencji osobistych i społecznych, wywodzących się z inteligencji emocjonalnej:
KOMPETENCJA OSOBISTA
Kompetencje te determinują stopień, w jakim radzimy sobie z samym sobą
Świadomość
Wiedza o swoich stanach wewnętrznych, preferencjach, możliwościach i intuicyjnych ocenach
• Świadomość emocjonalna - rozpoznawanie swoich emocji;
• Poprawna samoocena - poznanie swoich silnych stron i ograniczeń;
• Wiara w siebie - silne poczucie własnej wartości i świadomość swoich możliwości oraz fachowych umiejętności.
Samoregulacja
Panowanie nad swoimi stanami wewnętrznymi, impulsami i możliwościami
• Samokontrola - kontrolowanie szkodliwych emocji i impulsów;
• Spolegliwość - utrzymywanie norm uczciwości i prawości;
• Sumienność - przyjmowanie odpowiedzialności za swoje działania;
• Przystosowalność - elastyczność w dostosowaniu się do zmian;
• Innowacyjność - łatwe przyjmowanie nowatorskich pomysłów i podejść oraz nowych informacji.