6493

dużo słyszy się o wadach szkolnictwa prywatnego. W każdym razie warto się tutaj zastanowić nad problemem równych szans,

Wspomniałem już, że trudności finansowe mogą być przeszkodą w zdobywaniu wykształcenia. Wydaje mi się, że w Polsce jest to problem na ogromną skalę. Oczywiście istnieje różnego rodzaju pomoc materialna, jak stypendia socjalne. Jednak środki te nie wystarczą na pokiycie całych kosztów związanych z nauką i utrzymaniem. YV tej sytuacji wielu rodziców nie może sobie pozwolić na kształcenie dzieci. Ze względów finansowych często młodzi ludzie, którzy mają ambicje do podjęcia studiów, muszą po ukończeniu szkoły średniej szukać pracy, nawet takiej, która ich całkowicie nie satysfakcjonuje. Być może jest pod pewnym względem dobre takie wczesne usamodzielnienie się, osiągnięcie pełnej dojrzałości. Z drugiej jednak strony uniemożliwia to, czy też bardzo zmniejsza szansę na zrealizowanie marzeń i planów życiowych przez młodych ludzi.

Nasuwa się w związku z tym jeszcze jeden problem. Nie wszyscy jesteśmy równi pod względem uzdolnień i sprawności szybkiego myślenia i uczenia się. Jak więc traktować uczniów czy studentów, którzy nie ze wszystkim sobie doskonale radzą, ale którzy naprawdę chcą zdobywać wiedzę i umiejętności? Czy należy stosować zasadę, że zostają tylko najlepsi, bo oni mają szansę stać się prawdziwymi specjalistami w swojej dziedzinie; czy też należy pomagać tym „słabszym”, podciągać ich niejako „na siłę” do wymaganego poziomu? Nie wiem, czy można jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. W każdym razie są przypadki, które należy rozpatrywać indywidualnie.

Przejdźmy teraz do kolejnych zmian dotyczących edukacji. Prawdopodobnie w przyszłości następować będzie stopniowa integracja kształcenia ogólnego wszystkich w podobnym zakresie. Zanikać będzie tak ostry podział na szkolnictwo ogólne i zawodowe. Kierunki i typy kształcenia będą coraz bardziej podporządkowane potrzebom rynku, któiy wyznaczał będzie cele, treści i zakres uczenia się. Bardziej ogólna na wstępie wiedza dawać będzie szansę na zdobycie następnie szerszych możliwości zawodowymi. Z drugiej strony coraz bardziej liczyć się będą umiejętności i zdolności pracownika w danej dziedzinie. Niekiedy chodzi o bardzo wąską specjalizację.

Pozostaje istotna kwestia treści kształcenia. Następuje gwałtowny napływ nowych informacji. Należy zdecydować, jakie treści wybrać i czego nauczać. Coraz częstszym zjawiskiem będzie na pewno samokształcenie. Proces ten może wpływać na pogłębianie się zróżnicowań wśród uczniów poprzez rozwijanie zainteresowań i talentów.

Określone zmiany w treściach i organizacji kształcenia spowodowane będą szybkim rozwojem produkcji, powstawaniem nowych technologii i zawodów. Obecna sytuacja na rynku pracy wymaga często zmiany wykonywanego zawodu. W związku z tym pojawiła się tendencja kształcenia równoległego, czyli jednocześnie pokolenia młodego oraz starszego poprzez dokształcenie.

Stopniowo wzrasta liczba uczących się w wieku produkcyjnym. Prowadzi to do zmiany proporcji liczby uczących się osób pracujących do liczby kształconych dzieci i młodzieży. Osoby zatrudnione w różnych działach gospodarki mogą, dzięki systemowi zaocznemu i wieczorowemu nauki, zdobywać nowe kwalifikacje i podwyższać uzyskane wcześniej.

Kolejną ostatnią tendencją będzie zmiana aasad finansowania szkolnictwa oraz innych jednostek oświatowych. Powoli zmniejszać się będzie ilość środków pochodzących z budżetu państwa, zaś zwiększy się zasięg finansowania pozabudżetowego. Pieniądze na edukację będą w znacznym stopniu pochodzić od przedsiębiorstw oraz indywidualnych fundatorów. W finansowaniu oświaty uczestniczą także osoby, które podejmują zaocznie naukę, w jakimś stopniu odpłatną.

Z biegiem czasu tworzyć się będą wielostronne powiązania kapitalistycznego rynku i instytucji oświatowych. Zacieśniać się będą działania edukacji na rzecz przedsiębiorstw. Przejawiać się to może w przygotowywaniu odpowiednio wykształconych kadr pracowników