6669

Niekiedy przeżycie psychozy pozwala na głębsze poznanie siebie i bywa przeżyciem twórczym. Przykładem może być życie wielu artystów schizofreników- malarzy, muzyków, literatów. W znacznym stopniu możliwe jest to dzięki akceptującemu stosunku środowiska.

TYPOWE POSTAWY RODZIN WOBEC SCHIZOFRENIKA Kiedy ktoś zaczyna przejawiać zaburzenia psychiczne, reszta rodziny w sposób nieświadomy broni się przed uzmysłowieniem sobie faktu, że jest to najczęściej wyraz patologii całego układu rodzinnego. Związane jest to z przyjmowaniem przez rodzinę określonych typowo powtarzających się postaw.

Pierwsze objawy choroby często traktowane są jako niezależne od powodów natury psychologicznej. Rodzina tłumaczy je sobie niedyspozycja fizyczną, przemęczeniem, nadmiernym obciążeniem nauka, czy pracą. Dopiero pogłębiający się obraz objawów zmusza rodzinę do uświadomienia sobie, że jest to choroba psychiczna, a niekiedy o związku jej objawów z sytuacją wewnątrzrodzinna. W tym okresie zaczynają się konflikty pacjenta z psychiatrą, rodzina integruje się gdyż stanowi to rozwiązanie jej patologii. Integracja może przyjąć dwie formy, albo prowadzi do koncentracji uwagi i działań rodziny na pacjencie, albo do izolacji i odrzucenia pacjenta. Koncentracja na pacjencie wyraża się niekiedy zwiększoną lub nadmierną opiekuńczością wobec niego. Poprzez ten typ zachowań rodzina nieświadomie zwiększa zależność pacjenta i utrzymuje go w roli osoby chorej.

Przeciwstawną formą postawy rodzin jest odrzucenie pacjenta. Wyraża się to w izolowaniu go od reszty rodziny, wykluczeniu z szeregu rodzinnych spraw, spotkań, tworzy się przeciwko niemu wspólny front i obarcza odpowiedzialnością za niepowodzenia rodzinne, to odrzucenie prowadzi często do prób pozbycia się pacjenta z rodziny, skazania go na samotność. Najwłaściwszą byłaby postawa współuczestniczenia w przeżyciach pacjenta, dostrzeganie stron nienaruszonych przez psychozę i wykorzystywanie ich w kontaktach z pacjentach.

SPOSOBY WSPÓŁŻYCIA Z CHORYM NA SCHIZOFRENIĘ Najczęściej w momencie rozpoznania choroby rodzina przeżywa szok i informacje traktuje jako katastrofę dla osoby chorej i całego otoczenia. Zanim dojdzie do przyjęcia do wiadomości przez rodzinę faktu choroby psychicznej, często otoczenie pacjenta próbuje odwlec tę chwilę przez zignorowanie niewątpliwych objawów, przyjmuje    rozpoznanie z niedowierzaniem,

konsultując je u kolejnych lekarzy, albo stara się przemilczeć sprawę w rozmowach z psychiatrami. W końcu jednak informacja dociera do świadomości rodziny i zaczyna się bardzo trudny okres.

Przede wszystkim rodzina musi uporać się z negatywnymi emocjami w stosunku do pacjenta i określić typ relacji z nim. Najczęściej następuje pogłębienie zależności lub odrzucenie. Pacjent na ogół dość biernie odnosi się

2