39303

3. Continuum systemów politycznych od totalitaryzmu do demokracji.

Continuum jest to pewnego rodzaju schemat, dzięki któremu możemy określić charakter danego przykładowo s.p. umieszczając na końcach osi odpowiedni system demokratyczny i totalitarny, możemy na powstałej, ograniczonej tymi sferami prostej, umieścić system polski dzięki analizie odpowiednich zmiennych tj.: relewancja władzy, periodyczne wolne wybory, ilość rządów wojskowych, zamachów stanu itd. Dzięki umieszczeniu danego s.p. na takim continuum możemy określić, iż jest on mniej lub bardziej demokratyczny/ totalitarny.

system polit. dąży do zachowania równowagi, bo przewaga żądań wskazuje na negatywną ocenę tego syst. i może prowadzić do jego erozji;

4.    Istota i charakterystyka systemu realnego socjalizmu system polityczny:

-    władza w rękach ludu

-    faktyczna dominacja jednej partii w sprawowaniu rządów, bark pluralizmu

-    koncesjonowana działalność publiczna (stowarzyszenia związki itp.)

-    fasadowość prawa

-    dominacja jednej grupy społecznej (robotniczej) nad innymi, - partia jedynym przedstawicielem (PZPR)

-    państwo totalitarne (system obecny w każdej dziedzinie życia)

-    całkowita zależność od ZSRR

-    bardzo rozbudowany aparat kontroli (policja, wojsko)

-    duże znaczenie funkcjonariuszy partyjnych

-    prawo wzorowane na radzieckim ( i tak istniało tylko na papierze, a faktycznie największe znaczenie miały indywidualne decyzje partyjnych dostojników)

-    rozbudowana biurokracja

-    brak wolności

-    zmiany ..góry” w wyniku załamali gosp.-społ. system gospodarczy ;

-    realny socjalizm (społeczna własność środków produkcji, nacjonalizacja przemysłu, częściowa kolektywizacja wsi, ew. koncesjonowana działalność prywatna)

-    gospodarka planowa

-    zależność gospodarki od dyrektyw Moskwy system społeczny;

-    monopol państwowy na szkolnictwo

-    wprowadzenie „jedynie słusznej” myśli marksistowskiej do każdej dziedziny życia

-    socrealizm w sztuce (do 1956)

-    tylko jedna klasa - pracująca (robotnicy, chłopi, inteligencja pracująca)

-    żadnych wolnych związków, stowarzyszeń

-    cenzura

-    walka z kościołem (państwo z założenia laickie)

-    ciągła indoktrynacja i manipulacja

-    kult wodza

-    brak wolności

5.    Pojecie transformacji, tranzycii politycznej i demokratycznej.

Transformacja - całokształt generalnych zmian obejmujących całość wymiarów życia: społ.. ekonom., polit.; Fazy procesu transformacji systemu politycznego:

1)    erozja sp realnego socjalizmu (rozkład dotychczasowego syst. polit. - jaka dynamika zmian);

2)    tranzycja demokratyczna (moment, w którym stary reżim przestaje pełnić funkcje kierownicze); faza demontażu syst. polit. + konsolidacja nowego;