Etap pierwszy polega zasadniczo na trosce o prawidłowy, harmonijny, wszechstronny rozwój psychofizyczny dziecka, na zapewnieniu mu jak najlepszych warunków życia sprzyjających temu rozwojowi, na właściwym oddziaływaniu wychowawczym. Niektóre dziedziny rozwoju dziecka są szczególnie ważne z punktu widzenia jego startu szkolnego i powodzenia w ciągu całego okresu nauki.
Bardzo duże znaczenie ma troska o zdrowie i prawidłowy rozwój fizyczny dziecka w wieku przedszkolnym. Jeśli pozostaje ono pod systematyczną opieką i kontrolą lekarza, wszelkie wady i mankamenty w stanie zdrowia i rozwoju fizycznym zostaną z pewnością ujawnione, można będzie je leczyć i koiygować. Nie wszystkie wady i schorzenia wywierają jednakowo poważny wpływ na start szkolny i na wyniki osiągane przez dziecko w nauce. Ważne jest jednak skorygowanie wszelkich wad, wyleczenie wszelkich schorzeń z kilku względów:
• im wcześniej podejmuje się działania zapobiegawcze, lecznicze, koiygujące, tym bardziej jest ono skuteczne, wymaga mniejszego wysiłku, wkładu pracy, mniejszej ilości czasu
• dzieci powinny wkroczyć w wiek szkolny w optymalnym stanie, by nie opuszczać lekcji dla przeprowadzania badań czy leczenia
• dzieci młodsze łatwiej poddać badaniom i leczeniu, nie tak bardzo przeżywa swoje mankamenty, a ogólne samopoczucie dziecka ma poważny wpływ na jego osiągnięcia szkolne
Fakt pójścia do szkody stanowi zwykle dla dziecka wielkie przeżycie. W wieku 7 lat zachodzą bardzo istotne zmiany ilościowe i jakościowe w całym rozwoju fizycznym i psychicznym dziecka. W naszym systemie szkolnym i przy naszej strukturze programowej zmiany te łączą się z faktem rozpoczęcia nauki. Dziecko osiąga wtedy dojrzałość szkolną.
II. Co to znaczy, że dziecko jest dojrzałe do rozpoczęcia nauki ?
Zastanawiając się, czy dziecko jest dojrzałe do nauki szkolnej, należy wziąć pod uwagę trzy aspekty wchodzące w skład rozwoju psychofizycznego dziecka. Są to:
r rozwój umysłowy r rozwój fizyczny > rozwój społeczny
Jeśli cały rozwój psychiczny i fizyczny dziecka jest prawidłowy, to w wieku 6-7 lat jest ono zdolne do podjęcia obowiązków szkolnych Na dojrzałość szkolną składają się więc wpływy czynników biologicznych, środowiskowych i wychowawczych
Przez prawidłowy rozwój psychiczny rozumiemy odpowiedni do wieku dziecka:
- zasób pojęć i wiadomości
- stan mowy z uwzględnieniem zasobu słów oraz prawidłowej artykulacji
- swobodą wypowiadania się
- zdolność zapamiętywania
- zdolność myślenia przyczynowo-skutkowego i wnioskowanie
W przypadku dziecka wstępującego do szkoły konieczne jest, aby miało już wyrobioną zdolność koncentracji uwagi, umiejętność uczenia się „na żądanie”, a nie według potrzeby oraz umiejętność odtwarzania prostych kształtów, co wymaga odpowiednio sprawnej ręki. Bardzo istotną rzeczą jest odpowiednia motywacja i zainteresowanie nauką, szkołą. Bierze się pod uwagę takie cechy jak: wytrwałość, obowiązkowość, systematyczność. Przy ocenie