2) Kolejnym zagadnieniem jest wzajemna wiedza o uczestnikach interakcji. Wpływa na utrwalanie. Ważne jest, aby przekazując wiedzę np. o uczniu nie uprzedzać.
Czym się różni interakcja wychowawcza? Przekaz informacji powinien wywierać wpływ wychowawczy. Treści powinny być skierowane na wywieranie wpływu wychowawczego. Prof. Zaborowski stworzył teorie pozytywnego wpływu . W czasie wpływu zawsze wytwarzają się związki emocjonalne (chcemy czy nie chcemy). Jeżeli osoby się lubią to jest pozytywna równowaga emocjonalna (przy wychowywaniu jest to warunek). Jeżeli nadawca lubi odbiorcę, ale odbiorca nie lubi nadawcy. Powstaje zaburzony stan równowagi. Wtedy nadawca też posyła że nie lubi odbiorcy, i to uniemożliwia jakiekolwiek interakcje wychowawcze.
Produkty (wytwory) wychowania
Bardzo trudno jest oddzielić materiał który wykorzystujemy w procesie wychowania od wytworów wychowania (aparat mowy jest materiałem, wytworem jest mowa; zdolność jest materiałem, wytworem jest umiejętność, inteligencja jest jednym i drugim)
Jednym z nielicznych autorów, który usiłował usystematyzować materiał i wytwory był profesor Bagley, który wytwory wychowania nazywa „nabyte regulatory postępowania”. Za kryterium usystematyzowania autor przyjmuje stosunek momentów widomych do automatyzmu, oraz stosunek momentów intelektualnych do afektywnych i proponuje następujące klasyfikację:
1. Wytwory wychowania z przewagą automatyzmu nad czynnikami świadomymi -dotyczy to głównie nawyków i częściowo możemy zaliczyć do nich sprawności
2. Wytwory do których możemy zaliczyć te, w których dominują składniki świadome. Są to sądy, pojęcia, idee - wiedza
3. Wytwory w których dominują uczucia, a więc zasady etyczne, estetyczne ideały
4. Wytwory częściowo zautomatyzowane, ale zawierające składniki świadome (w. intelektualne, upodobania, uprzedzenia, postawy itp.)
Ad.l. Nawyki które zostały postawione na pierwszym miejscu odgrywają rolę już w najwcześniejszym okresie życia dziecka. Jirż u niemowlęcia wytwarzamy takie nawyki jak sposób przyjmowania pokarmu, pora snu. Czynność nawykowa przebiega przy zmniejszonej roli świadomości. Związane to jest z mniejszym wysiłkiem psychicznym w porównaniu z czynnością z udziałem świadomości. Największą wagę odgrywają rodzice.
Ad.2. Przewaga elementów intelektualnych, czyli podstawa jest wiedza (wyobrażenia, opinie sądy). W tej grupie wytworów największą role odgrywa szkoła. Z wiedzą związane są umiejętności i sprawności, które tym się różnią od wiedzy, ze zawierają sobie wprawę tzn. że czynności wykonuje się w sposób ekonomiczny, co znaczy że uzyskuje się największe efekty przy najmniejszym wydatku ekonomicznym (energetycznym).
Ad.3. Ideały, przepisy moralne, zasady itp. Charakteryzują się tym że obok elementów intelektualnych, znajdują się elementy uczuciowe i pragnieniowe. Zachowanie człowieka zależy w dużej mierze od tej gntpy wytworów. Właśnie te wytwory, gdy mówimy o