39520

sensowność, całościowego poznania rzeczywistości. Ponieważ ona sama zmierza do „włączenia do struktur myślenia innych treści poza poznawczymi i metafizycznymi, i budowania [rzeczywistości] nie na poszukiwaniu jedności i wspólnych prawd, lecz na aksjologicznym doświadczeniu inności"¹.

Stanowisko to przyjmuje inną od tradycyjnej perspektywę poznawczą którą min. wyznacza tradycja judaistyczna. Tradycję tę reprezentuje judaizm rabinistyczny i mistyka żydowska obok tradycji chrześcijańskiej. Można wskazać na najważniejsze idee związane z obecnością wątków religijnych w filozofii dialogu. Zostaną one wymienione w następującej kolejności. Najpierw odwołamy się do tradycji Judaistycznej a następnie do religii chrześcijańskiej.

Tradycja judaistyczna:

•    Zobowiązanie przestrzegania prawa wynikające z przymierza;

•    Słowo jako pośrednik między Bogiem, a człowiekiem;

•    Samodzielność rzeczywistości, zachowanie dystansu między Bogiem, a

człowiekiem;

•    Obecność Boga w codziennych czynnościach.

Tradycja chrześcijańska:

•    Miłość jako pewne działanie ze względu na człowieka, którego inność zostaje bezwarunkowo zaakceptowana przez chrześcijańskiego Boga w akcie wcielenia;

•    Dogmacie o trójosobowym Bogu stanowiący „podstawę do ujmowania osoby jako relacji, czyli jako odniesienia do drugiej osoby. W pojęciu osoby zawiera się z konieczności przekroczenie liczby pojedynczej"’;

•    określa bycie chrześcijaninem jako otwarcie się na drugiego, potrzebującego. Chrześcijaństwo to wspólnota indywiduów przed Bogiem -każdy jest tak samo ważny.

Nowe myślenie można nazwać religijnym, gdyż człowiek ujmuje siebie jako istotę rozumną I wierzącą w istnienie I sens tajemnicy. Filozofia dialogu reprezentuje zatem nowy typ myślenia, który przede wszystkim ma charakter religijny I dąży do odkrycia w człowieku istoty wierzącej w istnienie i sens tajemnicy. Myślenie religijne utożsamia się z szukaniem i rozpoznaniem tajemnicy za pomocą dialogu.

Ponieważ świadomość ja nie może podlegać reifikacji, czyli oglądowi zewnętrznemu, to inność i dialog nawiązują do doświadczenia konkretnego człowieka, stworzenie i Boga. Wszystko to co konkretnie istnieje jest determinowane czasem I miejscem. Ten nowy sposób myślenia skupia się na poszukiwaniu prawdy w dialogu, która przyjmuje konkretny charakter. Rosenzweig wyjaśnia , że: „staje się konieczne, aby nasza prawda była wieloraka. Jak i to, że prawda przemienia się w naszą prawdę. Prawda przestaje być tym, co

1

M. Szulakiewicz, Myślenie dialogiczne w poszidawaniu nowej filozofii pierwszej, w: tenże. Dialog w ktlntrze, Toruń: 2003, s. 44

^TJ. Ratzinger. Wprowadzenie w chrześcijaństwo, tłum. Z. Włodkowa. Kraków 1996. s. 11.