39529

.5. Edmund Husserl i Roman Ingarden

Ingarden akceptował redukcję ejdetyczną Husserla, uważając, że jest ona szczególnie użyteczna w teorii poznania, ponieważ potwierdza jej prawomocność 1 autonomiczność *. Podstawowa różnica w poglądach Ingardena i Husserla wynikała z odmiennego rozumienia przedmiotu badań fenomenologii. Fenomenologia według Ingardena nie ma być jedynie ejdetyczną wiedzą o czystej świadomości, lecz ma też obejmować ontologię różnych dziedzin przedmiotów nie należących do sfery świadomości. Polski fenomenolog poddał krytyce zagadnienie czystej świadomości, będące podstawą myśli Husserla. Według Ingardena czysta świadomość Jest ściśle związana z czasem i zmienia się wraz z jego upływem, a więc jest procesem. Nie może ona wytwarzać przedmiotów świata realnego, ponieważ sama nie jest czymś bytowo samodzielnym, świadomość jest związana ze sferą Ja, która Jest źródłem przeżyć świadomych, nie jest natomiast żadnym momentem ani częścią składową przeżycia. Ingarden uważał, że Husserl poprzez redukcję transcendentalną nieprawomocnie ogranicza przedmiot badań fenomenologicznych.

4.6. Podsumowanie

Czy fenomenologii udało się zrealizować swoje główne założenie, czyli dojście do „rzeczy samych"? Odpowiedzią na to pytanie może być fakt, że poszczególni fenomenologowie inaczej uchwytawali samo pojęcie „rzeczy samych", a wyniki redukcji fenomenologicznej prowadziły ich do odmiennych wniosków. Fenomenologii nie udało się rozstrzygnąć dylematów dualizmu poznawczego i bytowego. Nie można jednak zapominać o 1) jej pozytywnym wpływie na rozwój teorii poznania, np. teorii różnych odmian percepcji oraz teorii podmiotowych I przedmiotowych uwarunkowań. Badania fenomenologiczne

2)    pozwoliły udoskonalić metody opisowe oraz metodykę procesu abstrakcji, zaś

3)    opisy fenomenologiczne w etyce, estetyce czy filozofii religił weszły na stałe do dorobku filozofii. Największa zasługą fenomenologii okazał się 4) Jej bezpośredni wpływ na kształtowanie się większości współczesnych kierunków filozoficznych, takich jak np. hermeneutyka, egzystencjalizm i filozofia spotkania.