KRYTERIUM OSOBY ALBO ORGANU DOKONUJĄCEGO WYKŁADNI
• Wykładnia autentyczna - dokonuje ten organ, który wydał niejasny przepis
• Wykładnia praktyczna - dokonywania w toku stosowania prawa przez organy stosujące prawo, najczęściej sądy. Nie ma mocy powszechnie wiążącej, jest dokonywana na użytek konkretnej sprawy i nie wiąże w żadnej innej, nawet podobnej sprawie
• Wykładnia doktrynalna (naukowa) - zawarta w naukowej literaturze prawniczej, najczęściej w komentarzach czy artykułach
KRYTERIUM METODY
• Sławna -polega na ustaleniu znaczenia norm poprzez analizę struktur językowych przepisów, znaczenia poszczególnych zwrotów przypisywanych w języku potocznym.
• Celowościowa (funkcjonalna, teleologiczna) polega na ustaleniu znaczenia przepisu w nawiązaniu do celu, dla którego dana norma została ustanowiona
• Systematyczna (systemowa) polega na ustaleniu znaczenia przepisu poprzez określenie miejsca jakie zajmuje on w danym akcie prawnym
• Historyczna - polega na ustaleniu znaczenia norm prawnych za pomocą materiałów historycznych (uzasadnienia ekspertów ustaw)
KRYTERIUM WYNIKI (SKUTKU)
• Rozszerzająca - mamy do czynienia wówczas, gdy dana wykładnia nakazuje zrozumieć interpretowaną normę szerzej, aniżeliby to wynikało z jej wykładni słownej
• Ścieśniająca - taka, gdy dana wykładnia nakazuje zrozumieć przepis wężej aniżeliby to wynikało z jego wykładni słownej
• Stwierdzająca - taka, która nakazuje zrozumieć dany przepis dokładnie tak jak to wynika z jego wykładni słownej
Kodeks - to tytuł ustawy
Wykładnia -służy ustalaniu znaczenia przepisów w sytuacji, kiedy są one niejednoznaczne, może się jednak zdarzyć również tak, że w systemie prawnym w ogóle brakuje uregulowania, które odnosiłoby się do kwestii która jeżeli zważyć na ogół uregulowań obowiązujących w danym systemie prawnym to powinna być uregulowana. W takiej sytuacji mówi się o luce w prawie do jej wypełnienia, interpretacja jest nieprzydatna.
Do wypełniania luk w prawie służy analogia.
ANALOGIA
• LEGIS (analogia z ustawy) - polega na tym, że w systemie prawnym istnieje przepis, który odnosi się do stanu faktycznego zbliżonego do tego, co do którego występuje luka w prawie. Polega na zastosowaniu przepisu odnoszącego się do podobnego stanu faktycznego do tej sytuacji, do której brak jest uregulowania.
• IURIS (juris - analogia z prawa) - stosowana jest wtedy, gdy w systemie prawnym nie w sytuacji podobnej, a co za tym idzie nie ma również uregulowania które odnosiłoby się do takiej sytuacji podobnej. W takiej sytuacji sąd jako organ stosując prawo konstruuje na użytek rozpoznawanej sprawy