100339

1. Zobowiązania cywilne i naturalne.

Zę względu na sanktję zobowiązania dzielimy na yywjho i naturalno- w przypadku niewykonania zobowiązania przez dłużnika, wierzyciel ma na ogół możliwość szukania ochrony swojego prawa podmiotowego, wnosząc powództwo do sądu. Zobowiązania są w^r zasadzie zaskarżalne. „W zasadzie”, bowiem w okresie klasycznym zaczęto wyodrębniać pewną grupę zobowiązań niezaskarżahiych. określając je mianem naturalnych (obligaliones naturales). Wówczas to przeciwstawiano zobowiązania naturalne zobowiązaniom zaskarźalnym - czyli zobowiązaniom cywilnym (obligaliones civiles).

Zobowiązaniami naturalnymi, były takie, które zaciągnięte zostały przez: niewolników

osoby podlegle tej samej patria potestas

pupila i niewiastę zawierających kontrakty bez zgody opiekuna.

Zobowiązania naturalne nie miały ochrony procesowej, ale wywierały pewne skutki prawne, a mianowicie: wykonanie zobowiązania naturalnego oznaczało spełnienie obowiązku prawnego. Zaspokojony wierzyciel mógł zatrzymać otrzymane świadczenie (solmi reienlio), a dłużnik nie mógł już zabiegać o jego zwrot

- wykonanie zobowiązania naturalnego można było zagwarantować przez zastaw lub poręczenie

zwierzchnik, który odpowiadał wobec osób trzecich z tytułu peculium, a poprzednio udzielił kredytu prowadzącemu peculium synowi lub niewolnikowi, mógł tę swoją naturalną należność pokryć w pierwszej kolejności.