101113

•    zabicie kogoś kto również ubiega się o spadek (forma nielegalna)

-    według statusu Krzywoustego nie obowiązuje zasada patrymonialna. każdy ma wydzieloną swoją działkę i nie może ubiegać się o inne

-    zawierano umowy między spadkobiercami np. Bolesław Śmiały i Władysław Herman

-    prawo pierwokupu należało do członków rodziny

System władzy:

•    książę i król mają te same uprawnienia, a tytuł miał znaczenie tylko w stosunkach na zewnątrz

-    pełnia władz w rękach monarchy: ust., wyk., najwyższa sądownicza - mimo to król podlegał ograniczeniom

•    akty prawne monarcha wydaje ustnie podczas wieców (zebrali ludzi na których monarcha ogłaszał zmiany w prawie)

-    wiec feudalny forma ograniczenia króla - możni, urzędnicy i duchowni wyrażali zgodę na prawo nadane przez monarchę

-    król włada wojskiem i nadaje urzędy (tylko dla elity)

-    prawo oporu - żaden panujący nie może nadużywać swoich władz, bo społeczeństwo może siłą usunąć go z tronu

-    jeśli kogoś wywalą to i tak potem intronizują osobę z tej samej dynastii

Władza sądownicza:

•    król stwierdza co jest przestępstwem i jaka będzie kara. postępuje arbitralnie

•    mir monarszy - instytucja prawna która strzegła pokoju na terytorium podległym władcy

-    król może być we władzy sądowniczej zastępowany przez urzędników - najczęściej wojewodów lub kasztelanów

koronacja - akt religijny o znaczeniu państwowym, namaszczenie króla i nadanie mu władzy

immunitet - przywilej nadawany przez monarchę, zwaliua obdarowanego od pewnych obowiązków i nadaje pewne przywileje dotychczas należące do władzy, wyróżniamy immunitety ekonomiczne, sądownicze

lokacje - nadawanie praw miastu, powodujące wyróżnienie go od reszty terytorium strukrturą zawodową ludności, stmkturą przestrzenną i formą zabudowy, orgaiuzacją odrębnych władz i sądów miejskich, odrębnym położeniem prawnym ludności

ROZDZIAŁ III - MONARCHIA STANOWA

II. ŹRÓDŁA PRAWA I ŹRÓDŁA POZNANIA PRAWA

SŁifrawo ziemskie, Statuty Kazimierza Wielkiego:

statuty Kazinuerza Wielkiego - najważniejsze źródło prawa stanowionego w Polsce

-    wydane były osobno dla Małopolski i Wielkopolski, odzwierciedlało to różnice w stosunkach wewnętrznych obu dzielnic

-    statuty powstawały stopniowo w latach 50. i 60. XIV wieku

-    statut wielkopolski - wcześniejszy, wydany przy współudziale abp gnieźnieńskiego, prałatów i szlachty na wiecu ustawod.. liczył około 50 przepisów

-    statut małopolski - złożony ze statutu uchwalonego na wiecu w Wiślicy oraz zwodu szeregu ustaw późiuejszych. liczył około 100 przepisów

-    statuty KW zawierały przepisy ustrojowe, prawa sądowego (głównie karnego), nie wyczerpywały żadnego dziahi prawa

-    dokonywały odświeżeiua prawa i jego umfikacji. głównym ich zadaniem miało być wg króla ujednoliceme prawa

-    ze statutem małopolskim połączono ustawy KW i jego następców wydane w XIV wieku (ekstrawaganty) i prejudykaty -artykuły sformułowane jako kazusy

-    z tego wszystkiego powstały zwód)’ (redakcje) statutów małopolskiego i wielkopolskiego

-    w XV połączono je w Statuty Małopolsko-Wielkopolskie. na końcu dopisano petyta - projekty norm prawnych, jeszcze nie sformułowanych

-    dygesta - redakcja obejmująca w jednolitym układzie wszystkie przepisy małopolskie i wybór wielkopolskich (około 130)

-    najstarszy polski przekład statutów dokonany zostrał w połowie XV w. przez Świętosława z Wojcieszyna stamt w areki - uchwalony przez sejm walny z 1423 roku, potem zatwierdzony przez króla przywileje ogólne i indywidualne, przywileje generalne - koszycki, cerkwicko-iueszawski, itp.

edykty - wydawane przez króla w sprawach wojska i religii. dekrety w sprawach handlu i ceł. ordynacje normujące organizacje żup solnych

landa - uchwały partykularnych norm prawnych dla poszczególnych ziem - dokonane przez sejmiki i wiece lokalne, nie

potrzebowały zatwierdzeiua królewskiego do ważności

prawo dzielnicowego Mazowsza - stanowiło osobną odmianę prawa polskiego

85, Prawo niaiiieckig;

ortyle - wydawane przez Magdeburg dla miast wilkierze - statuty uchwalane przez rady miejskie

MONARC HIA SI ANOWA (połowa MV >. -połowa \V w,).- USTRÓJ.:

-    powstało pojęcie Korony Królestwa Polskiego, wyodrębniły się stany i powstała reprezentacja stanowa.

Korona Królestwa Polskiego - pojęcie ukształtowało się za K. Wielkiego - korona jako symbol władzy, traktowano ją jako instytucję prawną skupiały się w niej wszelkie prawa należne państwu, król był tylko ich realizatorem, nie mógł ich uszczuplać - mógł je poszerzać, pojęcie Korony = pojęcie Państwa - Terytorium

2