103255

Stosunek kryminalistyki do kryminologii i innych nauk penalnych.

Najogólniej określając różnicę pomiędzy tymi dwiema dziedzinami nauk penalnych możemy stwierdzić, że kryminologia zajmuje się przestępcą, zjawiskiem przestępstwa oraz zjawiskami ze sfery patologii życia społecznego, natomiast kryminalistyka jest nauką o metodach i środkach zwalczania przestępczości i zapobiegania jej. W nowoczesnym ujęciu kryminalistyka zajmuje się także opracowaniem koncepcji zwalczania zjawisk ze sfery patologii życia społecznego z uwagi na znaczną nośność kryminogenną wielu z tych zjawisk, a także ze względu na liczne analogie pomiędzy mechanizmami tych zjawisk i wielu przestępstw. Pełne określenie kryminalistyki wymaga wprawdzie uwzględnienia wszystkich jej działów, lecz zdarza się, że niektórzy uczeni silniej eksponują rolę i znaczenie jednego z tych działów (zazwyczaj techniki).

Pomimo istotnej różnicy z kryminologią, polegającej na tym, że kryminologia jest nauką

o fenomenie przestępstwa, o przestępcy, o objawach i przyczynach przestępczości oraz

o zjawiskach ze sfery patologii życia społecznego - kryminalistyka, mimo iż dysponuje własnym terenem badawczym, w dużym stopniu korzysta z wyników badań kryminologicznych. Wyniki te bowiem profilują kształt kryminalistyki i określają kierunki jej prac i badań, przesądzając niejednokrotnie o ich rezultatach. Kryminologia na przykład zajmuje się etiologią przestępczości, czyli nauką o przyczynach i uwarunkowaniach przestępczości. Trudno zaś sobie w obrębie kryminalistyki wyobrazić walkę ze zjawiskiem przestępczości bez wiedzy ojej przyczynach. Byłaby to bowiem walka tylko z objawami, a nie z samym zjawiskiem.

W kryminologii istnieją trzy działy, które mają bardzo poważne znaczenie dla kryminalistyki. Są to:

a)    etiologia przestępczości i zjawisk ze sfery patologii życia społecznego. Jak wspomniano wyżej - etiologia jest nauką o przyczynach i uwarunkowaniach jakiegoś zjawiska, czy zjawisk.

b)    symptomatologia przestępczości i zjawisk ze sfery patologii życia społecznego - jest to nauka zajmująca się zewnętrznymi przejawami zjawisk będących przedmiotem jej zainteresowania.

c)    wiktymologia - jest to nauka zajmująca się ofiarą oraz jej rolą w genezie przestępstwa.

Kryminalistyka w dążeniu do swych celów korzysta również z osiągnięć innych nauk m. in.. prawa karnego, zarówno materialnego, jak i procesowego oraz wiktymologii, czyli nauki zajmującej się ofiarą i jej rolą w genezie przestępstwa. Osiągnięcia innych nauk stosuje wprost, przystosowując je do własnych potrzeb, bądź też na ich podstawie wypracowuje własne metody badawcze.