104559

Przedstaw podstawowe założenia filozofii II. Bergsona Scharakteryzuj główne kierunki etyki antycznej.

Henri Bergson (1859-1941) był francuskim filozofem i ewolucjonistą, profesorem College de France, zdobywcą Nagrody Nobla (literatura).

Bergson był przede wszystkim filozofem życia, dopuszczał więc możliwość syntezy: subiektywności człowieka (w poznawaniu świata) i obiektywności pozaludzkiej, ale nie na drodze pojęciowego myśleiua. lecz dzięki intuicji - co nosi miano iiitiiicjoaiiziiiii Myślenie pojęciowe bowiem zniekształca świat, niszczy całą płynność rzeczywistości dzieląc, klasyfikując ją ze względu na wymogi ludzkiej praktyki, gdyż rozum interesuje jedynie to. co jest ważne dla działania. Rozum jest dyskursywny, jest werbalny. Intuicja natomiast jest poznaiuem bezpośrednim, odbywającym się bez pojęć i słów. gdyż polega na utożsamieniu się z przedmiotem, rozumieniu go od wewnątrz w jego niepowtarzalności i w mchu. Efekty takiego poznania nie mogą być przekazane innym, gdyż przez akty komunikacyjne (słowa) doszłoby do takiego samego zniekształcenia. Tym samym filozofia jest sprawą właściwie woli. zdolnością do wypracowania w sobie odpowiedniej postawy, natomiast wiedza semantyczna czy historyczna jest właściwie czymś drugorzędnym. Przeciwieństwem intuicji jest analiza. Filozofia Bergsona odnosiła się wrogo do materializmu i mechanicyzmu: ewolucję napędza nie ślepy mechanizm doboru naturalnego, lecz siła twórcza (fr elan vital). pewien popęd życiowy nie znany naukom przyrodniczym, do którego można dotrzeć tylko przy pomocy inmicji (koncepcja ta stała się przyczyną wciągnięcia kilku jego książek na kościelny indeks ksiąg zakazanych).

Bergson uprawiał przede wszystkim krytyk poznaiua. zauważył, że każdy akt poznawczy bazuje na jakichś przedzałożeniach. często nie uświadamianych, co było bez wątpienia cennym spostrzeżeniem. Niestety filozofia Bergsona w swej duchowej warstwie nie \%7trzymała próby czasu, podobnie jak duchowa interpretacja ewolucji. Warto pamiętać, że krytykując poznaiue pojęciowe Bergson tak naprawdę krytykował kulturę, która odrywa człowieka od natury.