104812

rzeczywistej kontroli nie jest tutaj najważniejszy - złudzenie kontroli może być równie ważne jak kontrola rzeczywsta;

Seligman et al. (1967) - badania nad zwierzętami: wyodrębniono dwie grupy - w pierwszej naciśnięcie guzika umożliwiało uniknięcie wstrząsu elektrycznego, w drugiej nie przynosiło żadnych rezultatów. W konsekwencji w kolejnej sytuacji badawczej, gdzie obie gnipy mogły się nauczyć unikania wstrząsów, szczególnie dobrze radziły sobie zwierzęta z pierwszej grupy, przewyższając nawet takie, które pierwszy raz brały udział w eksperymencie i nie doświadczyły wcześniej wstrząsów. Z\Merzęta z drugiej grupy natomiast nie potrafiły kontrolować także nowej sytuacji, większość z nich bezradnie ją znosiła, nie próbując nawet znaleźć sposobu na uniknięcie sytuacji. Badania przeprowadzono na psach, kotach, szczurach i rybach.

.Bandura et al. (1986) - wzmacnianie przekonania jednostki, iż może kontrolować negatywne wydarzenia, ma pozytywny wpływ na system odpornościowy (kolejne badania reakcji odpornościowych na podstawie próbek krwi poprzedzały sesje, w trakcie których badani rozwjali poczucie panowania nad strachem przed wężami);

stopień posiadanej kontroli u ludzi w podeszłym wieku

Langer I Rodin (1976) - wzrost poczucia kontroli ma szczególnie poważne konsekwencje w przypadku ludzi w podeszłym wieku znajdujących się w domach opieki społecznej (ubezwłasnowolnienie instytucjonalne) -poprawia stan zdrowia i zmniejsza umieralność: co szczególnie ważne, wytworzone poczucie kontroli musi mieć charakter trwały;

:Schulz (1976) - swoisty aneks do badań poprzednich - jeśli wytworzone poczucie kontroli będzie miało charakter czasowy, a następnie zostanie utracone (w wypadku Schulza - zakończenie programu badawczego, w którym studenci odwiedzali osoby z domów opieki społecznej: w jednej grupie to studenci decydowali o terminie wizyty, w drugiej osoby wizytowane), może spowodować szybsze pogorszenie stanu zdrowia i większą umieralność w porównaniu z grupą kontrolną, pozbawioną możliwości decydowania;

ryzyko związane ze strategią wzmacniania poczucia kontroli - w wypadku porażki, jednostka

może obwiniać siebie i mieć poczucie przegranej;

wyjaśnianie negatywnych wydarzeń: wyuczona bezradność

wyuczona bezradność - stan pesymizmu, który wynika z wyjaśniania negatywnego wydarzenia jako spowodowanego przez stabilne, wewnętrzne i globalne czynniki (atrybucje):

wyuczona bezradność powoduje depresję, zniechęca do wysiłku i utrudnia uczenie się nowego materiału; nie prowadzi do przystosowania;

atrybucja stabilna - przeświadczenie, że przyczyna zdarzenia jest spowodowana przez czynniki, które nie zmienią się wraz z upływem czasu (np. inteligencja jednostki), przedwiie do czynników niestabilnych, które zmieniają się w czasie (np. wysiłek włożony w wykonanie zadania);

atrybucja wewnętrzna - przeświadczenie, że przyczyna zdarzenia jest spowodowana właściwościami jednostki (np. zdolnościami lub wysiłkiem), przeciwnymi do czynników, które są wobec jednostki zewnętrzne (np. trudności zadania).

atrybucja globalna - przeświadczenie, że przyczyna zdarzenia zależy od czynników, które występują w wiełu różnych sytuacjach (np. inteligencja, która wpływa na wykonanie zadań w wielu dziedzinach, przeciwstawne do przeświadczenia, że przyczyna jest specyficzna i dotyczy tylko ograniczonej liczby sytuacji (np. zdolności muzyczne, które wpłyną na wykonanie zadań w trakcie kursu giy na jakimś instrumencie, ale nie w innych dziedzinach).

pesymistyczny styl atrybucji - przypisywanie negatywnych wydarzeń działaniu stabilnych, wewnętrznych i globalnych przyczyn;

optymistyczny styl atrybucji - przypisywanie negatywnych wydarzeń działaniu niestabilnych, zewnętrznych i specyficznych przyczyn;