• Obecność dowolnej, celowo wprowadzonej, stabilnej dodatkowej jednostki genetycznej (np. chromosom czy pozachromosomowy DNA), która jest replikowana i przekazywana następnym pokoleniom
Inżynieria genetyczna
• Celowa ingerencja w organizm
• Modyfikacja organizmu
• Polega na wprowadzaniu do genomu żywego organizmu nowych informacji genetycznych-przenoszenie genów z jednego organizmu do drugiego
Zalicza się tu:
• Klonowanie zwierząt
• Namnażanie materiału genetycznego
• Genetyczne modyfikacje roślin
• Terapię genową
• Modyfikacje bakterii np. w celu produkcji ludzkiej insuliny lub antybiotyków
Zakres manipulowania genotypami:
3 rodzaje, pozwalające uzyskać pożądane cechy:
1) Zmieniona zostaje aktywność genów naturalnie występujących w danym organizmie
• Np. produkcja pomidorów Flavr Savr- zmniejszona aktywność genu
odpowiedzialnego za dojrzewanie i mięknięcie pomidorów- łatwiejsze przechowywanie. Nie pojawił się żaden nowy element, obcy gen
2) Do organizmu zostaje wprowadzona dodatkowa kopia jego własnych genów
• Powielenie genu= namnożenie danej cechy (zwiększenie barwy, składnika chemicznego* cukru, aminokwasu). Nie są wprowadzane do obrotu takie produkty
3) Wprowadzanie genu, który pochodzi z organizmu innego gatunku
• Np. przeniesienie genu bakterii glebowych do roślin uprawnych- ochrona przed owadami przez wytwarzanie toksyn bakteryjny cli. Zostały wprowadzone do obrotu takie produkty
BgślLPlJJCfllM^
• Np. ogromne zapotrzebowanie np. na albuminę osocza, a koszt pozyskiwanej z osocza jest bardzo wysoki i może dojść przy tym do zakażenia wirusowego
• Dzięki komórkom roślinnym można otrzymywać albuminę, interferony, interleukiny, enzymy ludzkie- bezpieczne, wolne od wirusów
Po raz pierwszy biofarmaceutyki pochodzenia naturalnego wyizolowano w 1986 roku- było to białko fuzyjne ludzkiego hormonu wzrostu- wykorzystano komórki kalusa transformowanego tytoniu oraz słonecznika
Rośliny transgeniczne jako źródło terapeutyków:
• Tytoń- najczęstsze stosowanie
• Marchew
• Pomidory
• Kukurydza
• Ziemniaki
• Lucerna
• Soja
Tytoń wykorzystywany jest do produkcji: