101811

siedzącą boginie ze zwierciadłem, a przede wszystkim złote obicie gorytn greckiej roboty, przedstawiającej mit o Achillesie Skromne ozdoby z pozłacanego brązu i żelaza znaleziono przy szkielecie służebnej Prawdziwy skarb zawieraj jednak druga katakumba Zebrano tam ponad 4 tysiące ozdób ze złota (blaszki, paciorki, wisiorki itp).

Zabytki str efy leśno-stepowej dzielą się na lokale gr upy. Gnipa kijowska jest jedną z najważniejszych skupisk zabytków kultury scytyjskiej. Na Kijowszczyźnie odkryto wiele kurhanów wysokości od lm do 3,5m. Wyjątkowo wysokość dochodzi do 10 metrów Kurhany występują w ścisłych, lecz nieregularnych skupiskach, w liczbie od kilku do 200-300 obiektów. W VI wieku kończy się scytyjski okres archaiczny Od tej poiy częstsze stają się na Kijowszczyźnie ofiary z koni, a ceramika miejscowa w pochówkach najczęściej zastępuje grecka.

Dla V wieku charakterystyczne są kurhany Żurowskie. Grób tworzą duże jamy z gnibyrni dębowymi slupami w narożniku a czasem też pośrodku każdego boku Taki też slup, a czasem i dwa, znajduje się w centry szczególnie dużych jam. Ściany między kolumnami były z dranic lub z pni Na slupach wspierał się dach. Wejście do komory stanowił pochyły lub schodkowaty korytarz, o ścianach oblicowanych drewnem. Podłoga komory była wyścielona drewnem, ściany obmazane gliną a nawet polichromowane czasem zaś obciągnięte tkaniną W korytarzu spotyka się szkielety 2-3 koni. Większość kurhanów została zgrabiona. Szczególnym bogactwem wyróżniał się kurhan nr 400 i 401. W kurhanie nr. 400 odsłonięto wielki grobowiec w którym spoczywał wojownik skierowany na północny wschód Przy jego głowie znajdował się masywny zloty stożek, złote kolczyki, paciorek i wisiorek. Ponadto znaleziono jeszcze 463 grodki, adwa groty włóczni, 4 elementy uprzęży końskiej z brązowymi ozdobami oraz glinianą mikę. U nóg wojownika leżał szkielet męski a w centralnej części grobowca znaleziono kiści koni. Przy wejściu stały dwie chioskie amfory, czarno glazurowany kyliks z końca V wieku, ceramikę ręcznie lepioną oraz złote obicie drewnianego naczynia, z wyobrażeniem jelenia W kurhanie 401 byl podobny grobowiec z pochówkiem w-ojownika Znaleziono przy nim miecz, pancerz, pas z brązowych łusek grodki, grot włóczni, nóż akinak oraz brązowy koński naczółek z główką jelenia Pośrodku grobowca leżało złote obicie z wyobrażeniem jelenia oraz brązowe ozdoby uprzęży Przy wejściu do komory stała chioska amfora i attycki kyliks czarno glazurowany z pieiwszej połowy V wieku, ręcznie lepiony ganiczek oraz długa złota płytka z motywami w scytyjskim stylu animalistycznej. W dromosie - szkielety 3 koni z uprzężą i brązowymi ozdobami

Szereg bogatych pochówków odsłonięto kolo osiedla Aksjutińcy. Najbardziej reprezentatywny dla VI wieku jest kurhan nr. I w uroczysku Stajkin Wierch, tzw. Starsza Mogiła. Nasyp wysokości 20m i średnicy 40 m. otoczony byl rowem i walem, a odkryto w nim ślady uczty pogrzebowej. Na głębokości 15m znaleziono parę brązowy ch noży kultowych. Pod kopcem mieściła się wielka jama gruntowa, w niej na głębokości lin uskok, poniżej którego właściwa jama grzebalna ze zrębową oblicówką ścian, 4 slupami w narożach i podwójnym belkowym przekryciem Pośrodku grobowca leżał mężczyzna z dw'oma sztyletami Pod ścianą znaleziono długi miecz z brązowym zwieńczeniem pochwy, zloty kołczan z 209 grodkami, nóż, 16 uzd z brązowymi i kościanymi ozdobami, groty włóczni i oszczepów, dwa topory i pancerz Stara Mogiła jest uważana za pochówek ..królewski"

Kurhany stanową dominującą formę pochówku u Scytów. Były one, jak widać na podstawie zreferowanego wyżej materiału, różnej wielkości i posiadały rozmaite konstrukcje co w zasadniczej mierze zależało od terytorium, okresu dziejowego oraz układów społecznych Zróżnicowanie społeczne znajdowało wyraz w rozmiarach kopca i rozbudowie substnrkcji oraz w jakości wyposażenia