111016

Pł awo międzynarodowe i prawo wewnętrzne - teoretyczne ujęcie problemu

Do relacji między tymi dwoma porządkami prawnymi można podchodzić z dwóch punktów widzenia: nonnatywnego (od zewnątrz, od wewnątrz) oraz teoretycznego. W ujęciu teoretycznym powstały pod koniec XIX w. dwie podstawowe teorie:

1)    Teoria dualistyczna (H. Tricpcl. D. Anzilotli):

Prawo międzynarodowe i prawo wewnętrzne są aipehiie odmiennymi i niezależnymi od siebie systemami prawnymi, które nie mają punktów stycaiych. Dualiści nie uaiają możliwości stosowania prawa międzynarodowego jako takiego wewnątrz państwa, lecz twierdzą, że aby to prawo mogło być zastosowane wewnątrz państwa musi zostać przekształcone w prawo w^rcwnęłrznc (ulec transformacji). Podejście dualistyczne jest przyjmowane w nauce, jednakże krytykowane są poglądy skrajnych dualistów. jakoby systemy prawne wewnętrzne i zewnętrzne nie mogły mieć żadnych punktów stycznych. Podkreśla się raczej ich wzajemne oddziaływanie jeśli chodzi o proces tworzenia norm. Prawo międzynarodowe może być stosowane wewnątrz państw.

2)    Teoria monistyczna:

O H. Kelsen. A. Yerdross: Prawo międzynarodowe i prawo wewnętrzne tworzą jeden system prawny, z tym że przeważnie przyjmują, iż hierarchicznie prawo wewnętrzne jest podporządkowane prawu międzynarodowemu. Według kelsenowskiej szkoły' „prymatu prawa międzynarodowego" normy wewnętrzne pochodzą od prawa międzynarodowego. Teza ta nie ma jednak uzasadniana w analizie prawnej. Są ponadto odrzucane, jako sprzeczne z zasadą suwerenności.

O Ph. Zom. A. Zom. E. Kaufman (szkoła bolonska): Prymat prawa wewnętrznego. Teza ta obecnie jest powszechnie odrzucana, jako sprzeczna z obowiązkiem wypełniania w dobrej wierze zobowiązali międzynarodowych.

3)    Nauka socjalistyczna zajmowała się również tym zagadnieniem.