111594

18 maja 2010

System ustrojowy i prawny Stanów Zjednoczonych, ćw. 12

głos w sprawie, potem kolejno sędziowie wg stażu. Głosowanie odwrotnie - głosuje najmłodszy stażem sędzia, na końcu prezes. Rozstrzygnięcie per curiam (przez sąd) - można uznać, że ma tzw. Zastosowanie wcześniejszy precedens (jeżeli jest zgodny z opinią wszystkich sędziów). Jeżeli natomiast doszło do głosowania nad sporną kwestią i głosy podzieliły się - prezes wyznacza sędziego z większości (jeżeli sam był za), który sporządza uzasadnienie w ich imieniu. Jeżeli prezes głosował przeciwko, to autor uzasadnienia wskazywany jest przez najstarszego stażem sędziego z większości. Projekt uzasadnienia kierowany jest do wszystkich sędziów, którzy mogą przedstawić swoje pisemne poprawki, ewentualnie też zgłosić zdanie odrębne (dissenting opinions) - sędzia nie zgadza się ani z orzeczeniem, ani z uzasadnieniem; lub zdanie konkurujące (concuring opinions) - tutaj sędzia zgadza się z orzeczeniem, ale nie zgadza się z uzasadnieniem. Rzadko zdarzają się seriatim opinions - tzn. zdanie odrębne przez każdego sędziego. Tworzenie uzasadnienia może trwać nawet parę miesięcy. Może się także w tym czasie poszczególnym sędziom odmienić i wyrok się zmieni. Ostateczny wyrok jest ogłaszany na specjalnym posiedzeniu SN - tzw. Opinion Monday. Następnie uzupełniany jest pełen tekst uzasadnienia.

USA a PIWO

Dyskryminacja rasowa Dred Scott v. Sandford (1897)

Kolorowi - nieważne, czy importowani do USA, czy ich potomkowie urodzeni w USA nie będący niewolnikami nie są chronieni przez Konstytucję. Nie mogą być obywatelami USA, władza federalna nie może zakazać niewolnictwa w USA. Czarni nie mogą pozywać przed sądem. SN uznał, że czarni niewolnicy w sposób zamierzony nie zostali zaliczeni do beneficjentów.

Wojnę secesyjną wygrały stany północne, opowiadające się za zniesieniem niewolnictwa. O likwidacji systemu    niewolniczego    w    USA    mówi    XIII    uzupełnienie:

§1. Nie będzie w Stanach Zjednoczonych lub jakimkolwiek miejscu podległym ich władzy ani niewolnictwa, ani przymusowych robót, chyba że jako kara za przestępstwo, którego sprawca został prawidłowo    skazany.

§2. Kongres ma prawo zabezpieczyć wykonanie niniejszego artykułu przez odpowiednie ustawodawstwo.

Reakcją na dyskryminację murzyńskiej ludności w stanach amerykańskiego południa było uchwalenie dwóch kolejnych poprawek - XIV i XV. Paragraf pierwszy uchwalonej w 1868 XIV Poprawki przyznaje obywatelstwo    amerykańskie    I    obywatelstwo    stanu:

§ 1. Każdy, kto urodził się lub naturalizował w Stanach Zjednoczonych i podlega ich zwierzchnictwu, jest obywatelem Stanów Zjednoczonych i tego Stanu, w którym zamieszkuje. Żaden stan nie może ogłosić ani narzucić jakiegokolwiek prawa, które ograniczałoby prawa i wolności obywateli Stanów Zjednoczonych („without due proces of law"); w żadnym stanie nie wolno też nikogo pozbawiać życia, wolności ani własności, bez przepisanego prawem postępowania; nie można też na obszarze jego jurysdykcji odmówić komukolwiek jednakowej ochrony prawnej.

Uchwalenie wyżej wymienionych poprawek nie stało się jednak panaceum na dyskryminację i społeczne wykluczenie czarnych w stanach południowych. SN, który w orzeczeniu znanym jako „CMI Rights Cases" (1883) uznał ustawę o prawach obywatelskich z 1875 za wykraczającą poza