Na podkreślenie zasługują te, które przysługują wyłącznie ogólnokrajowym organizacjom związkowym reprezentatywnym w rozumieniu ustawy o Trójstronnej Komisji Społeczno — Gospodarczej. Są to:
a) prawo opiniowania założeń i projektów ustaw oraz aktów wykonawczych -art. 19
b) prawo występowania z wnioskami o wydanie lub zmianę ustawy lub innego aktu prawnego -art. 20
Organy władzy i administracji państwowej oraz organy samorządu teryt. mają obowiązek kierowania założeń i projektów aktów prawnych z zakresu objętego zadaniami związków zawodowych do odpowiednich organów statutowych związków, określając termin przedstawienia przez nie opinii / nie krócej niż 20 dni/. Nie przedstawienie opinii uważa się za rezygnację z prawa jej wyrażenia.
W razie odrzucenia chociażby w części opinii związku zawodowego, właściwy organ ma obowiązek poinformować o tym związek na piśmie wraz z uzasadnieniem W takiej sytuacji związek może przedstawić swoja opinie na posiedzeniu właściwej komisji sejmowej, senackiej lub samorządu teiyt., może też wyrazić swoje stanowisko publicznie.
Z wnioskiem o wydanie lub zmianę ustawy w zakresie spraw objętych zadaniami zw iązków zawód, uprawniony związek występuje do posłów lub organów mających prawo inicjatywy ustawodawczej. Organ państwowy do którego został skierowany taki wniosek, obowiązany jest w terminie 30 dni przedstawić związkowi swoje stanowisko. Jest to sui generis prawo pierwotnej inicjatywy prawodawczej.
Związkom - na zasadach określonych w KP - przysługuje prawo prowadzenia rokowań zbiorowych oraz zawierania układów zbiorowych pracy i innych porozumień przewidzianych przepisami prawa pracy. W gałęziach pracy nieobjętych układami zbiorowymi regulacja warunków pracy i płacy wymaga konsultacji ze związkami zawodowymi.