mieszanina substancji o charakterze polisachaiydowym ( celuloza , hemicelulozy, pektyny, gumy, śluzy) i niepolisachrydowym (lignina)
Generalnie nie podlega trawieniu i wchłanianiu , nie jest przyswajany i nie może być źródłem energii ; wywiera jednak wpływ na czynność ukł. pokarmowego a pośrednio na procesy materii całego organizmu
zalecenia WHO: konsumpcja 20-40g błonnika dziennie
Niedobór błonnika prowadzi do zaparć ,miażdżycy, otyłości, kamicy żółciowej , uchyłkowatości jelita , polipów i nowotworów jelita grubego
działanie negatywne: Utrudnia wchłanianie metali niezbędnych: Fe, Ca, Zn. / Obniża wykorzystanie białka
zmniejsza zdolność przyswajania witamin / zbyt długie przebywanie w żołądku - pobudzanie wydzielania soku żołądkowego
2 frakcje: włókna nierozpuszczalne w wodzie (celuloza , hemicelulozy, lignina) łatwo wiążą się z wodą w przewodzie pokarmowym
zwiększają masę i objętość stolca - przyspieszają pasaż jelitowy
wzmagają perystaltykę jelit na drodze mechanicznego drażnienia śluzówki
mają działanie odtruwające
Wpływ na sekrecję insuliny (zmniejsza , opóźnia)
włókna rozpuszczalne w w odzie (pektyny, gumy, śluzy)
bakterie zaw. dużo H20 > ta nie jest wchł.> konsystencja luźniejsza >brak wpływu na masę stolca
tworzą żele w przewodzie pokarmowym i opóźniają opróżnianie żołądka
tworzą fiz. barierę otaczającą węglowod.> działanie enz. trawiennych i wchłanianie
wolniejsze
posiadają właściwości wiązania jonów metali ciężkich Wpływ na sekrecję insuliny (zmniejsza , opóźnia) opóźniają pasaż treści pokarmowej
wpływają na obniżenie poziomu cholesterolu, trój glicerydów we krwi
wiąże kwasy żółciowe powodując zwiększone wydalanie ich z kałem i skierowanie cholesterolu do puli kwasów żółciowych - zmniejsza się ilość cholesterolu dostępnego do wbudowania w lipoproteiny. regulują stan flory bakteryjnej - który błonnik obniża cholesterol - rozpuszczalny