Odmiany liberalizmu.
3 sposoby rozumienia liberalizmu:
1) ekonomiczny - twórca A.Smith (konkurencja, własność prywatna),
podstawą ma być własność prywatna*
głosi postulat wycofania się przez państwo z życia gospodarczego - nie ingerowania w życie gospodarcze (laissez faire - pozwólcie działać). Pozostawiając sprawy gospodarcze wolnej konkurencji i przedsiębiorczości jednostek. Państwo powinno prowadzić jedynie uzupełniającą działalność gospodarczą w dziedzinach, w których jednostki nie są zainteresowane prowadzeniem działalności albo nie mają możliwości, aby taką działalność podjąć, np.: komunikacja, porty morskie, drogi, kolej etc.
J.S.Mill - działalność państwa ma być tymczasowa.
2) światopoglądowy
polega na wolności realizowanej jako wolność tworzenia własnego lub wyboru istniejącego światopoglądu, zwł. głoszenia poglądów;
- także norma pożądanej własności..
3) prawny
- państwo pełni rolę „nocnego stróża”, gwarantem bezpieczeństwa prawnego;
- nienaruszalność własności piywatnej;
- prawo powinno w jak najmniejszym stopniu ingerować w życie jednostek.
Przedstawiciele tego kierunku uważają, że prawo powinno zezwalać obywatelom niemal na wszystko, ale ostro karać naruszenie własności prywatnej. Podstawowe wartości, które ma chronić prawo to: wolność, bezpieczeństwo, własność.
Podkreślano, że świat daje sobie radę bez ingerencji prawa. Państwo nie powinno, więc ingerować w sprawy społeczne i ekonomiczne. Państwo ma przede wszystkim nie szkodzić: zasada „primum non nocere”. Rząd jest złem koniecznym.
prawo pozytywne przyznaje każdemu człowiekowi jednakową sferę wolności, godzi wolność jednostek ze sobą. Gwarancje prawne wolności stwarzają możliwość zachowań moralnych.
Koncepcja państwa - nocnego stróża
państwo powinno w jak najmniejszym stopniu ingerować w życie jednostek, zezwalać na swobodne działanie;
- Bentham - władza państwowa powinna brać przykład z postępowania lekarza „przede wszystkim nie szkodzić”;