112797

przeświadczenie o „boskim" pochodzeniu władcy (faraon - syn słońca, podobnie cesarz japoński, król - pomazaniec boski itp ), bądź niezwykłej władzy mistycznej (czarownik w plemieniu murzyńskim, który rzekomo mógł „zaczarować" opornych.). Współcześnie występują elementy charyzmatyczne w przeświadczeniu o niezwykłej sile charakteru, intelektu przywódcy. To przeświadczenie jest motywem podporządkowania się, zachowywania się zgodnie z wolą „charyzmatycznego” przywódcy.

Tradycja jako źródło władzy jest szczególnie silna w niektórych kulturach, np. brytyjskiej, gdzie niektóre pozycje kierownicze wywodzą się z tradycji rodzimej, czy środowiskowej.

Przymus, jako źródło władzy organizacyjnej, polega na stosowaniu zagrożenia -wobec osoby kierowanej, na wypadek nie zastosowania się do zaleceń -konsekwencjami, których koszt przekracza koszt wykonania zaleceń.

Własność ludzi jest też historyczną formą władzy organizacyjnej w systemie niewolniczym i feudalnym.

Własność rzeczy, własność środków produkcji jest podstawowym źródłem władzy organizacyjnej. W antagonistycznych stosunkach produkcji jest źródłem władzy burżuazji i działających w jej imieniu kierowników, dyrektorów. Z kolei przy społecznej własności środków produkcji, społeczeństwo deleguje władzę organizacyjną swoim pełnomocnikom, np. dyrektorom przedsiębiorstw. Innymi źródłami władzy organizacyjnej są autorytet i uczucie.

Autorytet faktyczny jest to źródło podporządkowania się ze względu na przeświadczenie o fachowości. Na przykład, akceptujemy polecenia lekarza w przeświadczenia o jego lepszej znajomości rzeczy.

Wymienione źródła władzy organizacyjnej mogą występować - i z reguły tak się dzieje - łącznie, a więc na przykład własność środków produkcji łączy się z autorytetem czy uczuciem.

Uczucie jest często źródłem władzy a przykładem może tu być władza rodzicielska, władza rodzinna, czy sympatia dla przywódcy.

Wychodząc ze źródeł władzy organizacyjnej, możemy zdefiniować zarządzanie, jako taki rodzaj kierowania, w którym źródłem władzy organizacyjnej jest własność środków produkcji bądź osobista, bądź delegacja właściciela środków produkcji. Zarządzam, tzn. kieruję ludźmi, dysponuję zasobami, realizując wytyczone generalne cele, a w ich ramach konkretne przedsięwzięcia.

Wreszcie następne bliskoznaczne określenie - rządzenie, to nie tylko zarządzanie, ale w określonych sytuacjach możliwość stosowania legalnego przymusu. Takie uprawnienie posiada tylko państwo, a wjego imieniu szczegółowo określone organy władzy.

Obok pojęć: kierowanie, sterowanie i zarządzanie używa się tez określenia: