RELIGJA LUDÓW EUFRATEJSKICH 17
bóg słońca. Podobną nieśmiertelność chce teraz pozyskać Gilgameś (ryc. 42) niezwyciężony bohater w rodzaju Herkulesa, — który wielką ilość potwo-rów-smoków już pokonał, pobił wroga swego kraju, a nawet umiał się oprzeć miłości bogini Nana^-Iśtar. Ta mści się swej zniewagi: uśmierca zatem Ea-bani, przyjaciela Gilgameśa, jego zaś samego trądem (?) dotyka. By uzyskać uzdrowienie z trądu i zapewnić sobie nieśmiertelność, udaje się Gilgameś wśród niezmiernych trudów i przykrości do swego przodka Atrahasisa. Ten daje mu zioło żywota, mające mu zapewnić nieśmiertelność. Gilgameś wraca, w drodze jeszcze pokonywa niebieskiego smoka (ryc. 46), ale zazdrosny demon w postaci węża porywa mu tymczasem zioło żywota, — a Gilgameś staje z niczem u bram swego miasta Uruk. Mimo bohaterskich czynów musi ulec śmierci; za swe dzieła zostaje jednak najwyższym sędzią w podziemiach piekła.
Kiedy już o mitach mowa, warto mimochodem zaznaczyć, że astralna egzegeza, jaką panbabiloniści ze szkoły wincklerowskiej w Niemczech, nadają mitom i wogóle całej religji babilońskiej, nie ma naukowej podstawy. To też poważni uczeni, nawet niemieccy, np. E. Meyer (Geschichte des Altertums, I, 23) odrzucają ją bezwzględnie. To jednak bynajmniej nie wyklucza, że re-ligja babilońsko-asyryjska swą formą i treścią wpłynąć mogła niemało na religijne wierzenia wielu ościennych ludów w starożytności i że przyczyniła się w wysokim stopniu do synkretyzmu religij semickich na Wschodzie.
Ważniejsze prace z dziedziny asyrjologji
a) Język i literatura starej Mezopotamji:
Bezold C., Kurzgefasster Oberblick iiber die babylonisch-assyrische Litteratur (1886). Delitzsch Fr., Assyrische Grammatik (Berlin 1889).
— Die Entstehung des alteren Schriftsystems (1896).
Fossey H., Manuel d’Assyrologie (1904).
Gressmann H., Altorientalische Texte und Bilder (Tubingen 1909).
Haupt P., Das babylonische Nimrodepos (Leipzig 1884—1892).
Huber E., Die Personennamen aus der Zeit der Konige von Ur und Isin (Assyriol. Bi-bliothek XXI).
Jensen P., Das Gilgamesepos in der Weltliteratur, I. (Strassburg 1906).
Messerschmidt L., Die Entzifferung der Keilschrift (Leipzig 1903).
— Zur Technik des Tontafelschreibens (1907).
Rankę H., Die Personennamen in den Urkunden der Hammurabidynastie (1902).
Schrader Eb., Keilschriftliche Bibliothek I—VI (Berlin 1889—1900).
Thureau-Dangin Fr., Recueils des tablettes chaldeens.
Ungnad & Gressmann, Das Gilgamesepos (1911).
Weber 0., Die Literatur der Babylonier und Assyrer (1907).
Ks. Wł. Szczepański. Babilon 2