116982

więcej opracowali, notatek i konspektów ir internecie www.econom.pl

I. WIADOMOŚCI WSTĘPNE

Normy kolizyjne (kompetencyjne) - normy rozgraniczające sfery działania systemów prawnych w przestrzeni przez określenie ich właściwości (kompetencji): dotyczą stosowania norm merytorycznych, czyli określają jakie prawo (prawo jakiego państwa) powinno stanowić podstawę rozstrzygnięcia danej sprawy.

Stosunek z elementem obcym (stosunek międzynarodowy) - stosunek, który nie jest w całości zamknięty w obrębie jednego państwa (tego. w którym dokonywana jest ocena stosunku): powiązanie z obcym obszarem prawnym może nastąpić z pośrednictwem różnych czynników, np. obywatelstwa, miejsca zamieszkania itd.

Prawo prywatne międzynarodowe (w znaczeniu wąskim) - ogół norm rozgraniczających w stosunkach z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy sfery działania systemów prawnych różnych państw przez określenie, które z nich należy stosować: organy każdego państwa stosują przede wszystkim normy kolizyjne własnego prawa prywatnego międzynarodowego: przepisy prawa prywatnego międzynarodowego ujmowanego wąsko są w przeważającej części przepisami bezwzględnie wiążącymi.

Prawo prywatne międzynarodowe (w znaczeniu szerokim) - obejmuje prawo prywatne międzynarodowe w znaczeniu wąskim oraz normy merytoryczne prawa prywatnego międzynarodowego: ujednolicone (zunifikowane) normy prawa materialnego oraz normy czysto wewnętrzne (tzw. prawo obcych) regulujące stosunki z elementem międzynarodowym.

Przepisy wymuszające swoją właściwość - przepisy, z których treści, funkcji i celów wynikają bardziej lub mniej wyraźne wskazówki co do ich zasięgu w przestrzeni: wskazówki te mogą stanowić podstawę do formułowania niepisanych, jednostronnych norm kolizyjnych, określających ich właściwość: przepisy te nie należą do prawa prywatnego międzynarodowego, ale formułowane na ich podstawie normy kolizyjne - tak.

Zasada personalizmu - właściwość prawa związana jest z czynnikami osoby.

Zasada terytorializmu - prawo ma bezwzględną moc wiążącą w obrębie obszaru (terytorium), na którym obowiązuje, sądy orzekają zgodnie z prawem obowiązującym w ich siedzibie także przy rozpatrywaniu sprawy osoby pochodzącej z innego obszaru.

Źródła prawa prywatnego międzynarodowego:

a) akty prawa wewnętrznego

b) umowy międzynarodowe - ratyfikowana umowa międzynarodowa ma pierwszeństwo przed ustawą, jeśli ich treści nie da się pogodzić: konwencje międzynarodowe najczęściej stanowią przepisy szczególne (lex spedalis) w stosunku do przepisów prawa wewnętrznego, wyłączają więc zastosowanie norm tego prawa w takim zakresie, w jakim rozstrzygają je same (postanowienie konwencyjne ma więc pierwszeństwo nawet wtedy, gdy jego treść nie różni się od treśd przepisu wewnętrznego): konwencją bilateralnym przysługuje pierwszeństwo w stosunku do konwencji multilateralnych

c) prawo zwyczajowe

II. NORMY KOLIZYJNE

Budowa normy koliz^nej:

a) zakres • opis ujętej abstrakcyjnie (stypizowanej) sytuacji życiowej lub grupy takich sytuacji, do której lub do których dana norma się odnosi

b) nakaz - dotyczy koniecznośd zastosowania w danym wypadku prawa danego państwa

c) łącznik - kryterium wskazujące w sposób abstrakcyjny prawa jakiego państwa nakaz dotyczy

- określnik nominalny: podstawa (np. miejsce zamieszkania) i dopełniacz (np. spadkodawcy)

- subokreślnik temporalny - określa, z jakiej chwili powiązanie (wyznaczone za pomocą łącznika) pomiędzy zakresem normy a odpowiednim obszarem prawnym rozstrzyga o właściwości prawa

Rodzaje norm kolizyjnych:

a) ze względu na zakres stosowania danego prawa

- zupełne - wskazują dla określonych sytuacji prawo właściwe bez względu na to. czy będzie nim prawo własne, czy obce (odnoszą się także do sytuacji powiązanych wyłącznie z obcymi obszarami prawnymi)

• niezupełne jednostronne - określają jedynie zakres zastosowania prawa własnego dla stosunków odpowiednio powiązanych z własnym obszarem prawnym

- niezupełne dwustronne - określają sferę działania prawa własnego oraz tylko częściowo prawa obcego

b) ze względu na rodzaj rozgraniczonych norm

- pierwszego stopnia - rozgraniczająsfery działania praw merytorycznych różnych państwa

- drugiego stopnia (nadrzędne normy prawa pryw międzynarodowego) - rozgraniczają sfery działania norm kolizyjnych pierwszego stopnia różnych państw: powszechną (ale niepisaną) normą drugiego stopnia jest to, że sądy każdego państwa stosują w pierwszej kolejności własne normy kolizyjne pierwszego stopnia (obce normy kolizyjne mogą uwzględniać tylko wtedy, gdy zezwalają na to własne normy kolizyjne drugiego stopnia)

Rodzaje łączników (ze względu na elementy powiązania):

więcej opracowali, notatek i konspektów u internecie: www.econom.pl