117644

Rok akademicki 2010/2011 Semestr I, mgr D. Kozłowska-Makóś Przedmiot: Finanse publiczne (ćwiczenia)

1. Wpływ życia politycznego na operacje finansowe - dwie najważniejsze kategorie:

1)    struktura polityczna oraz układ sił w polityce

2)    wydarzenia polityczne (np. działania wojenne, niepokoje społeczne)

3)    ad. a) Wpływ struktury politycznej oraz układu sił politycznych na operacje finansowe - ogólnie rzecz biorąc chodzi o to, że klasa rządząca, dążąc do ustalonych wcześniej celów, reformuje finanse publiczne, zaspokajając w ten sposób potrzeby jednych grup społecznych kosztem innych. Celem jest oczywiście zdobycie poparcia na następne wybory, ale oficjalnie rządzący powołują się najczęściej na prawo naturalne oraz sprawiedliwość podatkową (pojęcia bardzo ogólne i różnie rozumiane). Przykładem wpływu układu sił w polityce na finanse publiczne są zmiany w Gruzji dokonane po roku 2004, kiedy do władzy doszli reformatorzy z Micheilem Saakaszwilim na czele (wcześniej rządzili postkomuniści). Obniżono podatki, zmniejszono ich ilość, obcięto wydatki socjalne, poprzez prywatyzację zlikwidowano wydatki na służbę zdrowia. Wpływy z podatków wzrosły (krzywa Laffera), dług publiczny się zmniejsza. Przykład w Polsce - zmiany w finansach publicznych po przemianach ustrojowych na początku lat 90’.

4)    ad. b) Wydarzenia polityczne, które powodują największe skutki finansowe:

•    działania wojenne - ogromna skala wydatków, państwo zmuszone jest do poszukiwania nowych źródeł finansowania, koszt działań powojennych (odbudowa państwa, przestawienie gospodarki z wojennej na pokojową). Przykład - USA na II WŚ wydały ponad 4 biliony $, co stanowiło 36% PKB z roku 1945. W celu uzyskania tak dużej sumy, musieli wyemitować obligacje wojenne (war bonds). Jeśli chodzi o Polskę, to przykładowo wojna w Afganistanie kosztuje nas w tym roku 1,3 miliarda zł.

•    niepokoje społeczne - często przybierają postać strajków, paraliżując tym samym kraj i obniżając wpływy podatkowe. Bywa też tak, że władze chcąc uspokoić społeczeństwo, decydują się np. na podwyżkę zasiłków, co wpływa z kolei na strukturę wydatków publicznych. Przykładem wpływu niepokojów społecznych na finanse publiczne jest niedawny ogólnokrajowy strajk we Francji - strajkowali pracownicy rafinerii, portu naftowego, kolejarze. W efekcie sparaliżowali część kraju, powodując dzienne straty budżetu rzędu 200-300 milionów euro (brak paliwa na stacjach - brak potencjalnych wpływów z akcyzy i VATu). Inny przykład - strajki w Grecji w tym roku.

5)    Poniżej skrót skrótu jeśli komuś się nie chce czytać tego powyżej :)

6)    Wpływ polityki na finanse publiczne - dwie najważniejsze kategorie:

•    struktura polityczna oraz układ sił w polityce

•    wydarzenia polityczne (np. działania wojenne, niepokoje społeczne)

7)    ad. a) Klasa rządząca reformuje finanse publiczne, zaspokajając w ten sposób potrzeby jednych grup społecznych kosztem innych. Powołuje się przy tym najczęściej na prawo naturalne oraz sprawiedliwość podatkową. Przykład: zmiany w Gruzji dokonane po roku 2004, kiedy do władzy doszli reformatorzy z Micheilem Saakaszwilim na czele.

8)    ad. b) Wydarzenia polityczne, które powodują największe skutki finansowe:

•    działania wojenne - ogromna skala wydatków, państwo zmuszone jest do poszukiwania nowych źródeł finansowania, koszt działań powojennych. Przykład - USA na II WŚ wydały ponad 4 biliony $, co stanowiło 36% PKB z roku 1945.

•    niepokoje społeczne - często paraliżują kraj i obniżają wpływy podatkowe, władze chcąc uspokoić społeczeństwo mogą decydować się np. na podwyżkę zasiłków. Przykład - niedawny strajk we Francji - dzienne straty budżetu rzędu 200-300 milionów euro.

1