117785

4.    Normy przestrzeni społecznej - każde miejsce rządzi się swoimi normami społecznymi. Inne normy obowiązują nas w sklepie, a inne domu.

•    Np.: Pewien mężczyzna jeździ rowerem po parku, a potem jeździ po kościele. Nie ma naturalnych powodów, dla których nie można jeździć po kościele. Istnieje natomiast pewna norma społeczna, która zabrania nam jeździć po kościele.

5.    Normy płci - W różnych kulturach różne są normy, które winny być przestrzegane w zależności od "tego czy jesteśmy kobietą czy mężczyzną”.

Według Roberta Parka „ Człowiek me rodzi się ludzki tylko staje się nim w procesie wychowania". Kilka lat temu natomiast ukazała się książka pt: „Nikt nie rodzi się kobietą", tzn., że do ról społecznie przynależnych kobiecie jesteśmy przyzwyczajani w procesie wychowania. Istnieje takie powiedzenie „chłopaki nie płaczą" - nie istnieją żadne powody biologiczne, które tego zabraniają. To podczas procesu wychowania zakorzenia się, że mu nie wypada płakać.

•    Gdy Jasiu przybiega z płaczem do taty i mówi, że siostra zjadła mu czekoladę, to ojciec mówi mu żeby nie płakał, bo to nie przystoi. Ale gdy to siostra skarży się ojcu, ten reaguje inaczej. Bierze ją na kolana, pociesz, obiecuje w zamian kilka czekolad.

•    W tym drugim przypadku (siostra) płacz spotyka się ze zrozumieniem społeczeństwa - te zachowania kobiet nie wynikają z psychologicznych uwarunkowań, tylko z wychowania. Dowodem na to jest przykład opisany przez M. Meod, który przedstawia sytuację, w której proces wychowania przebiega zupełnie inaczej. To chłopcy mają prawo do sentymentów, a dziewczyny są wychowywane na „maclio".

•    Sex - płeć w sensie biologicznym, czyli cecha przyrodzona.

•    Gender - płeć w sensie kulturowym, ma charakter wyuczony, jest to ogół norm i ról społecznych.

6.    Normy ról społecznych - każdy z nas w dorosłym życiu odgrywa szereg różnych ról społecznych. Wynikają one z bycia członkiem rodziny, przechodniem, klientem, itp. Każda z tych ról łączy się z odpowiednimi normami społecznymi, według których powinniśmy postępować. Inne normy obowiązują, gdy rozmawiamy z kolegą, a inne gdy rozmawiamy z dziekanem.

•    Np. Jasio wraca ze szkoły i ojciec pyta się go, czego się nauczył -jest to konwencjonalne zachowanie, zgodne z normami społecznymi przypisanymi ojcu. Ale nie ma żadnych naturalnych /x>wodów by tego pytania nie mógł zadać sprzedawcy. To normy społeczne zabraniają nam pytania się sprzedawcy o życie prywatne.

7.    Role społeczne:

•    Odpowiadają na pytanie jak powinniśmy się zachowywać.

•    Każda sytuacja powiązana jest z normami.

•    Jeśli ktoś się nie zastanawia nad tym, co ma robić, to znaczy, że normy są w nim głęboko zakorzenione.

•    Wszystkie powyższe przykłady pokazują, iż obowiązujące normy maja charakter zakazów i nakazów społecznych, nie mają charakteru naturalnego.

8.    Wartości:

•    Każda czynność jest podejmowana po coś, jest na coś zorientowana (np.: nauka, zakupy, sprawa do załatwienia, relaks) - w tym rozumieniu wartość obejmuje pełne spektrum od rzeczy nie materialnych do rzeczy materialnych.