Socjologie szczegółowe socjologia prawa, wolnego czasu, zdrowia, organizacji, języka, sportu, polityki, sztuki, wsi, wojska, nauki.
Thomas i Znaniecki opublikowali książkę pt. "Chłop polski w Europie i Ameryce”
Błędy w potocznej socjologii
1. milcząco zakłada się, że wystarczy żyć w jakimś czasie czy społeczeństwie, żeby znać wszystko, co się działo.
2. analizowana rzeczywistość pod kątem zamierzonego celu.
3. rozpatrywanie faktów w izolacji od szerszych zagadnień i okoliczności.
Bmkcje socjologii
- diagnostyczna (może być podstawą diagnozowania stanu społecznego)
- wyjaśniająca (“Dlaczego tak jest?”) prognostyczna (przewidywania)
ideologiczna / humanistyczna (związana z kształtowaniem ludzkich zachowań)
Ontologia - dział filozofii zajmujący się ogólną teorią bytu. charakterem i strukturą rzeczywistości (Czy istnieje jeden byt / rodzaj rzeczywistości czy jest ich więcej i jakie ma / mają właściwości?).
W badaniach mogą zaistnieć takie zjawiska jak:
Nieodróżnialne tematyki ontologicznej od wiedzy empirycznej
Rezygnacja z rozważali ontologicznych na rzecz poznania empirycznego - reprezentowane przez pozytywizm / neopozytywizm
Odróżnianie problemów tematyki czysto empirycznej od ontologicznej.
Specyfika socjologii polega na:
1. Szczegółowym związku podmiom poznającego ze światem (obiektem) badania. “Współczynnik historyczny” - należy ujmować rzeczywistość tak jak jawi się ona w świadomości osób. których zjawiska te dotyczą (twórcą tej teorii jest Znaniecki).
2. Zjawiska społeczne należą do zjawisk dziejowych (historycznych) - są charakterystyczne dla określonych czynników historycznych.
Zjawiska (procesy) społeczne mają związek z dziejowo określonym, konkretnym miejscem i czasem. Nie można powiedzieć, że pewne typy zachowania są charakterystyczne dla człowieka w ogóle (zawsze i wszędzie). To warunki dziejowe są decydujące, a nie biologia człowieka.
Człowiek żyje w określonej zbiorowości i są mu narzucane różne zachowania, a całość zbiorowości zmienia się z czasem.
Całość społeczna - czy społeczeństwo jest naturalne czy jest wytworem człowieka?
Orientacje - podejście socjologiczne do całości.
D Przedstawiciele orientacji nominalistycznej stwierdzili, że nie można nazywać ludzi