45942

Pytanie 51

Przedstaw główne założenia filozofii Schełlinga.

Schelling był twórcą idealistycznego systemu filozofii przyrody jako aktywnego podmiotu. Do tego systemu, w toku ewolucji swoich poglądów, wprowadził ideę dialektycznego rozwoju przez przeciwieństwa; sformułował filozoficzno-religijną teorię absolutnego rozumu (boga) jako realizującego tożsamość bytu idealnego i realnego. W teorii poznania doszedł do uznania prymatu intuicji i wiary nad rozumem i stał się rzecznikiem filozofii objawienia (irracjonalizmu). W estetyce głosił kult sztuki jako najwyższej formy działalności człowieka.

Scharakteryzuj główne znaczenie pojęcia pozytywizm.

Pozytywizm był jednym z głównych nurtów w filozofii XIX i XX w., wywodzący się z refleksji filozoficznej nad poznaniem naukowym i osiągnięciami teoretycznymi i praktycznymi nauk szczegółowych (zwł. ścisłych). Pozytywizm postulował usunięcie wszelkiej metafizyki, wartościowanie poznania zgodnie z zasadami empiryzmu, fenomenalizmu, nominalizmu. Negował wartość poznawczą wypowiedzi oceniających i normatywnych, uznając za naukowe tylko takie poznanie, które da się osiągnąć za pomocą metod nowożytnego przyrodoznawstwa. Głosił program jedności metodologicznej nauki. Pozytywizm postulował uznanie tylko tych twierdzeń, które można zredukować do jednostkowej wiedzy empiiycznej, oraz ograniczenie zainteresowań badawczych do empirycznie danych faktów naukowych W rozwoju pozytywizmu można wyróżnić kilka okresów: okres prepozytywizmu (XVII i XVIII w. — J.L. d'Alembert, P.S. Laplace, D. Hume); tzw. pierwszy pozytywizm (2 poł. XIX w. — A. Comte, J.S. Mili, H. Spencer); tzw. drugi pozytywizm (koniec XIX i pocz. XX w. empiriokrytycyzm); okres rozwoju logicznego empiryzmu XX w.). W 2 poł. XIX w. pozytywizm, połączony z ewolucjomzmem i scjentyzmem, stał się poglądem panującym wśród przedstawicieli nauk szczegółowych i wywarł znaczny wpływ na kształtowanie się ówczesnej europejskiej myśli filozoficznej i naukowej.

2