Przedstaw główne założenia metafizyki Augustyna. Przedstaw różnice znaczeniowe między pojęciami: transcendencja i transcendentalizm
Św. Augustyn, żyjący na przełomie IV i V w., w swojej filozofii nawiązywał do platońskiego idealizmu. Ośrodkiem myśli uczynił Boga: jego pogląd na świat miał charakter teocentryczny. Uznawał oddzielność i równorzędność istnienia ducha oraz ciała. Boga i stworzenia, uczucia, woli i rozumu (dualizm) oraz wyższość ducha nad materią. Augustyn celem człowieka uczynił poznanie Boga i własnej duszy, które w najdoskonalszy sposób odbywało się bezpośrednio, intuicyjnie, bez rozumowania, dzięki boskiej łasce i oświecenia Rozum i wiara wzajemnie uzupełniają się w procesie poznania: „Zrozum, byś mógł wierzyć, wierz, byś mógł zrozumieć”. Filozofię św. Augustyna cechował subiektywizm, dualizm i woluntaryzm (uznanie, że właściwą naturą człowieka jest wolna wola). Konsekwencją takiego podejścia jest przekonanie o sprzecznościach tkwiących w człowieku, w jego wewnętrznym rozdarciu i niepokoju. Zgodne z duchem augustynizmu były np. praktyki ascetyczne.
Teocentryczna metafizyka św. Augustyna zawierała w sobie trzy dogmaty:
1. Przewaga Boga nad człowiekiem
2. Przewaga duszy nad ciałem
3. Przewaga uczucia i woli nad rozumem
wszędzie przewaga miała charakter trojaki: -metafizyczny
•epistemologiczny
-etyczny
Bóg bytem najwyższym i niezależnym, przyczyną bytu, zachowuje świat, przedmiotem i przyczyną poznania, najwyższym dobrem i jego przyczyną, człowiekowi szczęście może dać jedynie zespolenie z Bogiem.
Dusza jest substancją samoistną dusza doskonalsza od ciała bo bliższa Bogu. nieśmiertelna, ma udział w wieczności, duszę znamy lepiej niż ciało.
Zasadniczą postacią życia duchowego jest wola. nauką o pierwszeństwie woli Augustyn zerwał ze starożytnym intelektualizmem a zwrócił się ku woluntaryzmowi, przez poznanie i wiarę mamy łączność z czynnikami irracjonalnymi, poznanie i działanie rzeczą woli i uczucia.
TRANCENDENCJA - (z łac. tanscendes - przekraczający) termin oznaczający istnienie na zewnątrz czegoś. Określenie wywodzące się z filozofii Immanuela Kanta.
TRANSCENDENTALIZM - nurt w filozofii amerykańskiej zapoczątkowany m. in. przez RW. Emersona i H.D. Thoreau. Głosi ideę równości, niezależności i samodzielności Podkreśla autonomiczność każdego człowieka w dochodzeniu do prawd moralnych, duchowych oraz społecznych. Łączy racjonalizm (dusza, rozum, wola. uczucie; to co transcendentalne) i empiryzm (ciało, zmysły; to co immamentne).