46056

- to znów po stronie społeczeństwa gnębionego przez jednostkę - przestępcę, bandytę.

Innym pytaniem, które stawiają sobie uczeni brzmi: czy kultura masowa ponosi całkowitą odpowiedzialności za uniformizację? Okazuje się jednak, że nie. Ponieważ pierwszymi przejawami powszechnej uniformizacji działań były: instalacja zegara mechanicznego, pobór do wojska, szkolnictwo i systemy polityczne.

Instalacja ZEGARA. MECHANICZNEGO miała kolosalne znaczenie dla uniformizacji życia ludzkiego ponieważ zastąpiła arbitralne poczucie czasu - wieczór, rano, około południa

• ścisłym podziałem godzinowym, któremu zostały podporządkowane wszystkie działania społeczności. Nastąpiła rytmizacja życia już nie według dzwonu lecz dokładnie odmierzonego czasu dla wszystkich.

Następnym czynnikiem umformizacji była niewątpliwie POBOROWA ARMIA, wprowadzona przez Fryderyka Wielkiego. Od czasu wprowadzenia powszechnego obowiązku shiżby wojskowej, człowiek musi zostać umundurowanym, wyuczonym tych samych umiejętności wojskowych i poddawanym tej samej indoktrynacji, jak ojczyzna, autorytet cesarza. Powszeclmy obowiązek to obowiązek dla wszystkich bez wyjątku, nawet tych z najniższych warstw społecznych. Stał się on też wymierną cenzurą ludzkiego życia, które zaczęło się dzielić na przed i po wojsku, gdy mężczyzna uważany jest za dojrzałego.

Uniformizująca forma RELIGII polega na poddaniu ogromnych rzesz ludzkich, temu samemu rytmowi obrzędowemu (chrzciny, msze niedzielne, święta kościelne), wpajaniu tych samych przekonań doktrynalnych, przy użyciu takich samych, z góiy ustalonych, form przekazu. W kościele wschodnim, były wręcz z matematyczną precyzją określone reguły podstawowych kanonów ikonografii. Dochodziło do licznych konfliktów między artystami a ich zleceniodawcami właśnie na gruncie odstępstw jakich dopuszczał się artysta względem ustalonego programu ikonograficznego. Jest to o tyle ciekawe, że właśnie współczesnej kulturze masowej to akurat ciągle się zarzuca - standaryzację treści, powtarzanie tych samych form, trzymanie się tych samych rozwiązań powtarzanych w nieskończoność.

Z lego widać, że kultura masowa współczesności nie rozpoczęła z pewnością procesu uniformizacji, nadała mu jedynie nowe wymiary i wzbogaciła o nowe problemy.

Badając fenomen kultury masowej uczeni zaczęli zastanawiać się nad jej genezą. Większość z nich zgadza się. że tym początkiem można uznać WIELKĄ REWOLUCJĘ FRANCUSKĄ, jako pierwszy demokratyczny akt w czasacli nowożytnych. Po pierwsze dlatego, że kulturę masową odczuwamy jako zjawisko, stosunkowo nowe. właściwe XIX i XX wiekowi. Po drugie dlatego, że rewolucja nawoływała dowolności, równości i we wszystkich swoicli koncepcjach myślowych do jednakowości

RÓWNI, czyli z dostępem każdego do spraw publicznych i wartości kulturalnych. Równi -znaczy każdy zdolny do ogarnięcia podsuwanych mu treści intelektualnych. Dowodem tego założenia było przełomowe dzieło tej epoki Wielka Encyklopedia Francuska, która adresując jednakowe treści (hasła) traktowała każdego odbiorcę JEDNAKOWO, co jest według krytyków cechą charakterystyczną kultury masowej.

WOLNOŚĆ, to prawo jednostki do decydowania o swoim losie i losie ogółu Wprowadzając więc nowoczesny i demokratyczny proces wyborczy zaczęto zabiegać o zdobycie głosów i sympatii większości - od uczonego po niepiśmiennego służącego, czyli większości z natuiy rzeczy bardzo zróżnicowanej. Ta agitacja polityczna okresu rewolucji francuskiej i ożywiony przez nią we wszystkich krajach demokratyczny proces wyborczy, zapoczątkowała mechanizm stałego zubożania treści przekazów. Pragną bowiem pozyskać głos każdego, bez względu na majątek, wykształcenie czy pochodzenie zaczęto traktować ludzi zbiorczo, czyli jako masę.