Badania dwa nurty - ustalenie rozmiarów ruchliwości i otwartości struktury społecznej, drugi to analiza wzorów ruchliwości.
Analiza natężenia ruchliwości :
Lipset i Bendi\ - ruchliwość towarzyszy uprzemysłowieniu, odrzucili, że w USA jest większa ruchliwość.
Ruchliwość absolutna wszystki zmiany pozycji.
Ruchliwość względna - utożsamiana z otwartością barier społecznych, bez wymuszonych zmian pozycji.
Inni badacze np. Miller - ruchliwość zależy od kraju.
Hipoteza FJH - „społeczeństwa różnią się, jeżeli rozpatrujemy natężenie sumy przepływów, natomiast w zasadzie nie występują między nimi różnice pod względem otwartości struktury społecznej.” (Featherman, Hauser i Jones)
Lata 80 i 90 - Eriskson i Goldthorp - potwierdzenie FJH, jednak różnice w USA (rozwój gospodarki) i w Szwecji - wpływ polityki socjaldemokratów.
Brccn i I .uijkv - postępująca konwergencja w ruchliwości absolutnej między krajami, która jest rezultatem konwergencji struktury zarobkowej. Ruchliwość względna podobna, ale największa - Polska, Izrael, Szwecja - różne czynniki. Zmiany otwartości w czasie - bez czynnika - teza Sorokina.
Nie ma zgodności co do zmian w otwartości.
Ąnliza wzorów ruchliwości:
Schemat badawczy:
a) zidentyfikowanie wymiarów ruchliwości społecznej
b) określenie ich względnej ważności
c) zarysowanie dystansów i barier ruchliwości między podstawowymi kategoriami struktury społecznej.
Ci co są wysoko, najczęściej zostają dziedziczą i odwrotnie. Jeżeli przejścia to o jeden stopień.
Zmiany w Polsce : 1987-1999
1. Zostrzenie bariery między pomiędzy kategoriami kierowników najwyższego szczebla a resztą.
2. Zwiększenie dystansu między robotnikami rolnymi a miastem.
Zmiany w Polsce : 2004
1. Upodobnienie ponowne ruchliwość robotników rolnych do ruchliwości robotników poza rolnictwem.
Mała ruchliwość - rolnicy i właściciele firm.
Polska :