Obserwacja etnograficzna
Obserwacja etnograficzna - (uczestnicząca) jest metodą zbierania danych poprzez bezpośredni udział badacza w naturalnym środowisku społecznym. Badacz uczestniczy w codziennych, naturalnych rytuałach społeczności, która wytworzyła własną kulturę. Codzienność umożliwia mu poznanie kontekstu zdarzeń. Nie ma, więc planu zbierania danych, za to bezpośrednio obserwuje dynamikę życia badanej społeczności.
- Obserwacja jest ukryta, gdy badani nie wiedzą o roli, jaką pełni badacz
- Obserwacja jest jawna, gdy badani wyrażają zgodę na jej prowadzenie. W takiej sytuacji nie od razu badacz może nawiązać naturalne interakcje z badanymi, ale zawsze następuje to w miarę upływu czasu
Formy uczestnictwa w obserwacji etnograficznej:
- Pełne uczestnictwo (badacz nie ujawnia tożsamości, jest ukryty)
- Uczestnik w roli obserwatora (środowisko wie, kim jest, badani wyrazili zgodę, badacz potrzebuje czasu na oswojenie)
- Obserwator w roli uczestnika (badacz uczestniczy w życiu badanych tylko sporadycznie na wyznaczonych spotkaniach, po których opuszcza środowisko badania - nie pozna kontekstu)
Etapy obserwacji:
1) Etap orientacji w terenie - poznaje środowisko, zbiera materiały, analizuje reguły wewnętrzne
2) Etap zogniskowany - skupia uwagę na określonych zdarzeniach, już teraz wie, gdzie powinien pójść, doszukuje się wskaźników znaczeń
3) Etap selektywny - poszukuje sytuacji, które pozwolą zweryfikować jego rozumowanie, przygląda im się uważnie, porównuje ze sobą, jeszcze bardziej niż poprzednio zagłębia się w różne aspekty obserwacji
Obserwacja zdarzeń krytycznych - to szczególny przypadek obserwacji etnograficznej.
Badacz wybiera takie zdarzenie, które uważa za ważne z punktu widzenia badanego terenu i które zawiera wyraźne wskaźniki zmiennej, a także takie, które stanowi test dla poprawności jego rozumowania. Jest ono krytyczne dla pojawienia się czegoś. W obserwacji etnograficznej badacz na ogół, lecz przypadkowo bierze w nim udział i zaczyna je zagłębiać. Występuje tęz niezależnie od obserwacji etnograficznej. Wtedy badacz uruchamia swoje działanie, ponieważ zakłada, że pewne zdarzenia pomogą ujawnić wskaźniki badanej zmiennej. Uczestniczenie w zdarzeniu krytycznym nie ogranicza się tylko do obserwowania, ale polega także na prowadzeniu wywiadów.