49257

i myślenie

palcową. Jest to mowa uboga w treści, uniemożliwia uogólnianie abstrakcyjne, dlatego ucząc dziecko głuche preferuje się mowę ustną, głosową.

Rozwój mowy ustnej ma zasadniczy wpływ na rozwój intelektualny dziecka. Należy dziecko jak najwcześniej objąć specjalną opieką pedagogiczną. Im dziecko młodsze, tym większe szanse ukształtowania kompensacyjnych mechanizmów recepcyjnych w zakresie odbioru wrażeń komunikatywnych, jak również posługiwania się mową ustną i formami językowymi. We wczesnym okresie życia opiekę nad dzieckiem sprawują rodzice, a pedagog specjalny tak powinien kierować postępowaniem rewalidacyjnym rodziców, aby ich świadoma opieka zapewniała jak najlepszy rozwój dziecka.

Rozwój mowy wspierany jest przez inne formy porozumiewania wzrokowego, mowę pisaną i mowę palcową. Mowa pisana stosowana jest jako forma porozumiewania towarzysząca i wspierająca kształtowanie mowy dźwiękowej. Opanowanie sztuki czytania, rozumienie tekstów drukowanych i sprawne posługiwanie się pismem ma duże znaczenie dla dalszego rozwoju dziecka. Możliwość korzystania z informacji książkowych, kontakt z czasopismem,    z codzienną pracą stwarza jednostce warunki współuczestniczenia w

sprawach społecznych, zawodowych, w życiu kulturalnym. Umiejętność czytania wywiera korzystny wpływ na rozwój języka. Mowa palcowa w odróżnieniu od mowy migowej umożliwia stosowanie form gramatycznych.

Mowę palcową („daktylografię”, daktylos - palec) dziecko głuche opanowuje łatwiej i szybciej. Mowa palcowa wykorzystywana jest metodycznie jako środek porozumiewania się we wstępnym okresie nauki, gdy jeszcze występują duże trudności w porozumiewaniu się mową ustną.

W kształtowaniu i rozwoju mowy głosowej duże znaczenie mają protezy słuchowe. Aparatura elektroakustyczna musi być traktowana jako środek pomocniczy w rewalidacji głuchych. Protezy słuchowe wzmacniają bodźce akustyczne co ułatwia odbiór wrażeń słuchowych. Dziecko głuche ma trudności w rozumieniu otoczenia, bo musi polegać na wzrokowym doznaniu w kontakcie ze środowiskiem społecznym. Wynikają stąd nieadekwatne do sytuacji reakcje, przyczyny nerwowości tkwią    w nieprawidłowym

oddziaływaniu wychowawczym rodziny i trudności    w porozumiewaniu się z

otoczeniem. U dzieci starszych często wytwarza się poczucie mniejszej wartości, ponieważ odczuwają, że ich sytuacja jest inna niż dzieci słyszących, a powoduje to kształtowanie się postawy nieufności wobec otoczenia. Dorośli głusi są cenieni w pracy zawodowej, ponieważ są skupieni, mają dużą zręczność i sprawność, chętnie uprawiają sport i tmystykę.

Szkolnictwo dla dzieci z wadami słuchu obejmuje: przedszkola, szkoły podstawowe i zasadnicze szkoły zawodowe, szkoły podstawowe dla dzieci niedosłyszących. Dla dzieci głuchych z obniżonym poziomem umysłowym są szkoły specjalne oraz klasy przy szkołach dla dzieci głuchych o normalnej inteligencji. Wszystkie szkoły posiadają internaty. Selekcja do tych szkół wymaga diagnozy psychologicznej, lekarskiej, audiologicznej.

Ze szkołami dla dzieci głuchych i niedosłyszących współpracuje Polski Związek Głuchych. Głównym zadaniem Związku jest niesienie pomocy i zapewnienie opieki kulturalnej oraz materialnej inwalidom słuchu na terenie całego kraju Polski Związek Głuchych w zakresie pomocy dzieciom i młodzieży głuchej organizuje poradnie dla małych dzieci z wadami słuchu. Związek prowadzi kursy przysposobienia zawodowego dla młodzieży głuchej oraz udziela pomocy w usamodzielnianiu absolwentów szkół dla głuchych, zatrudniając ich w zakładach pracy chronionej    i w inwalidzkich zakładach produkcyjnych. Związek

prowadzi również szeroką działalność kulturalno-oświatową, wspiera organizacje sportowe, zajmuje się działalnością wydawniczą dla głuchych.

Pierwsze szkoły dla głuchych powstały dopiero w drugiej połowie XVIII w., przyczyną tak późno wprowadzonej formy instytucjonalnej opieki pedagogicznej nad głuchymi było to, że głuchych traktowano jako nie wychowalnych. Jednostki takie określano