Szkoły klasztorne
Były dziełem zakonu Benedyktynów z Nursji (480-543).
Pierwszy klasztor założono na Monte Cassino w 529r.
Nauczano według programu 7 sztuk wyzwolonych. Przy szkole klasztornej były szkoły początkowe w któiych uczono czytania i pisania. Nauczyciel uczył każdego indywidualnie. Najpierw uczył pisać spółgłoski i samogłoski łączyć je w słowa i zdania.
I rok trwała nauka początkowa a następnie przechodziło się do Trivium.
Triyium (nauczyciel gramatyki 10 r.ż.)
I. rok przyswajanie pojęciowe, tłumaczenie z niemieckiego na łacinę, opowiadanie z
historii biblii kończyło się to egzaminem.
II. rok uczono gramatyki (ortografii) dyktanda, nauka psałterzy.
III. rok obowiązywała metryka, oparta na wzorach metryki klasycznej i wykładano Pismo
św.
IV. rok powtarzanie gramatyki , nauka o figurach i przenośniach w poezji i prozie
łacińskiej i Piśmie Św. Przepisywanie podręczników gramatyki i egzamin.
V. rok retoryka uczniowie ćwiczyli się praktycznie przez wygłaszanie przemów , nauka
historii.
VI. rok dialektyka czyli logika tłumaczenie z łacińskiego na język rodzimy i odwrotnie,
pisanie wypracowali, dysputy. Dialektyka przyczyniła się do rozwoju filozofi i teologii egzamin.
Po zakończeniu nauki był krótki kurs arytmetyki i egzamin ci co zdali przechodzili do
Obejmowało geometrię (geografia, geologia, botanika, zoologia , kosmologia), arytmetykę, astronomię, muzykę i śpiew, wychowanie fizyczne.
Szkoły katedralne
Powstawały w siedzibach biskupów.
Władza biskup i scholastyk.
Obowiązywał program 7 sztuk wyzwolonych którego poszczególne przedmioty ulegały pewnej ewolucji .zmienił się kanon lektur .Nauka trwała 6 lat.
W II połowie Średniowiecza podzielono je na szkoły wewnętrzne i zewnętrzne.
Szkoły wewnętrzne przeznaczone dla stanu duchowego, lektoraty z teologii i prawa. Wydział teologiczny był uzupełnieniem przez proboszcza (liturgia i śpiew). Dopiero po zdaniu egzaminów przed komisją biskupią otrzymywali uczniowie święcenia kapłańskie.
Szkoły kolegiackie
Powstały z fundacji prywatnych przy większych kościołach. Nauczanie jak w szkołach katedralnych i klasztornych. Scholastyk na wzór kapituły katedralnej.
Szkoły parafialne
I powstała w Mezopotamii w II wieku. Zakładało je duchowieństwo świeckie i zakonne.
Głównym celem szkoły było wychowanie i nauczanie religii. Nauczano pisania, czytania i rachowania, elem psałterzu Dawidowego. Celem wychowania było kształcenie osobowości Chrześcijańskiej. Językiem wykładowym była łacina śpiewu kościelnego, muzyka i ministrantura ( organy pierwsze).W szkołach nauczali proboszczowie bądź klerykowie ( bakałarz, magister. Szkoły były przy parafiach 1-2 stół i długie ławy). Nauczano indywidualnie w izbie szkolnej, posługiwano się metodą werbalną i mnemotechniką która polegała poddawaniu pewnych twierdzeń w formie wiersza.