R. LXV.
O dziele stwarzania istot materjalnych
163
ciała widzialne nie trwają na wieki, powiedziano bowiem w II Kor. IV, 18: Te rzeczy, które widzimy, są doczesne, a których nie widzimy, są wieczne. Zatem Bóg nie uczynił ciał widzialnych.
Zarzut drugi. Oprócz tego powiedziano w ks. Rodzaju I, 31 : Widział Bóg wszystkie rzeczy, które był uczynił i były bardzo dobre. Lecz stworzenia materjalne są złe, widzimy w nich bowiem wiele rzeczy szkodliwych, jak to widać w wielu wężach, w upale słońca i tern podobnych; dlatego zaś nazywa się coś złem, że szkodzi. Zatem stworzenia materjalne nie pochodzą od Boga.
Zarzut trzeci. Oprócz tego, co jest od Boga, nie odwodzi nas od Boga, lecz wiedzie do Niego. Lecz stworzenia materjalne odwodzą od Boga, stąd mówi Apostoł II Kor. IV, 18: nie upatrujemy tego, co widzieć. Zatem stworzenia materjalne nie są od Boga.
Lecz przeciw nem jest, co powiedziano w Ps. CXLV, 6, który uczynił niebo i ziemię, morze i wszystko, co w nich jest.
Odpowiadam, że zdaniem niektórych heretyków te rzeczy widzialne zostały stworzone nie przez dobrego Boga, lecz przez pierwiastek zły. I dla udowodnienia swego błędu przytaczają słowa Apostoła II Kor. IV. 4: Bóg świata tego oślepił zmysły niewiernych. — To zaś zdanie zupełnie nie da się utrzymać. Jeśli bowiem w czemś jednoczą się różne rzeczy, musi byc jakaś przyczyna tego zjednoczenia, różne rzeczy bowiem nie jednoczą się same przez się. Stąd pochodzi, że ilekroć znachodzi się coś jednego w różnych rzeczach, muszą owe różne rzeczy to jedno otrzymać od jakiejś jednej przyczyny; jak naprzykład rożne ciepłe ciała mają ciepło od ognia. To zaś, co jest bytem, znachodzi się wspólnie we wszystkich rzeczach, jakkolwiek różnych. Musi więc istnieć jeden początek bytu, od którego mają byt wszystkie rzeczy, które istnieją w jakikolwiek sposób, czy są niewidzialne i duchowe, czy widzialne i materjalne. — Mówi się zaś, że djabeł jest bogiem tego świata, nie jakoby stwarzał, lecz dlatego, że służą mu ci, którzy żyją światowo, mówiąc w tern znaczeniu, co i Apostoł: Fiłip. III, 19: których bogiem jest brzuch.
Odpowiedź na pierwszy zarzut. Wszystkie stwo-
11*