49863

Wiadomości uzupełniające

-    akweny o szczególnie częstym występowaniu mgieł

-    mgły a wiatr

Odnośnik

Przedstawiona klasyfikacja nie ujmuje wszytkich kategorii (rodzajów) mgieł, z jakimi możemy spotkać się w podręcznikach (n.b. i w podręcznikach spotyka się różne klasyfikacje mgieł). Pominięto w tym opracowaniu szereg mgieł; przykładowo mgła orograficzna (chmura orograficzna o podstawie równej 0 m n.p. terenu) jest dla nas zwykłą chmurą orograficzną, z mgłami zboczowymi raczej nie spotkamy się na morzu, pojęcie mgieł "wewnątrzmasowych" nie wydaje się z synoptycznego punktu widzenia właściwe, gdyż de facto są to albo mgły adwekcyjne, albo mgły

radiacyjne związane z inwersją osiadania, etc._

Mgły radiacyjne

Mgły radiacyjne tworzą się w wyniku spadku temperatury powietrza spowodowanego procesami w^rypromiemow^fania ciepła z przyziemnej warstwy powietrza. Z chwilą, kiedy temperatura powietrza spadnie poniżej temperatury punktu rosy tego powietrza, w powietrzu rozpoczynają się procesy

kondensacji i powstaje mgła lub zamglenie.

Procesy wTpromieniowania ciepła zachodzą ciągle, jednak gdy ustaje dopływ promieniowania do powierzclini lub też dopływ ten jest silnie ograniczony, bilans radiacyjny staje się ujemny i temperatura powietrza spada. Z tego względu tworzenie się mgieł radiacyjnych następuje nocą, lub też, gdy zasoby ciepła w podłożu i przyziemnej warstwie powietrza są niewielkie, a powietrze zawiera dużo paiy wodnej, tworzenie się mgieł radiacyjnych może rozpocząć się już w czasie

zmierzchu.

Dla zachodzenia efektywnych procesów wypromieniowiania niezbędna jest redukcja zaclmiurzema W przypadku wystąpienia dużego lub całkowitego zachmurzenia, promieniowanie zwrotne nie pozwala na szybki i tyle głęboki spadek temperatury przyziemnej warstwy powietrza, aby doszło do powitania mgieł radiacyjnych. Innym czynnikiem ograniczającym możliwość wystąpienia mgieł radiacyjnych jest występowanie silniejszego wiatru (Vw > 2-4 m/s), który' niszczy (poprzez turbulencję) strukturę przyziemnej warstwy inwersyjnej. Stąd też występowanie mgieł radiacyjnych związane jest na ogół z obszarami centralnych części wyżów, osiowych partii klinów' wyżowych (w których występuje pogoda bezclimurna lub o zredukowanym zaclunurzeniu i bezwietrza jednocześnie), centralnymi rejonami obszarów' siodeł, czyli z obszarami

bezgradientowymi lub o bardzo słabo wyrażonym gradiencie barycznym.

Na obszarach lądowych tworzenie się mgieł radiacyjnych następuje szczególnie często we w'szelkiego rodzaju obniżeniach terenu (dolinach rzecznych, kotlinach, rynnach jeziornych...) oraz

na bardziej rozległych obszaracli równiimych. Przyczyna tego leży w działaniu dwu czynników:

•    spływaniu wycliłodzonego (a więc o większej gęstości) powietrza w obniżenia terenowe, w których to następuje dalsze wypromieniowanie ciepła z powietrza (tzw. "zastoiska clilodnego powietrza") lub braku możliwości spływu w obniżenia (tereny równinne),

•    większej na ogól wilgotności przyziemnych warstw powietrza w obniżeniacli, związanej z parowaniem z silniej nawilgotnionego terenu, a więc i większej wilgotności powietrza w obniżeniacli (wyższej temperatury jego punktu rosy, dzięki czemu wystarczy do rozpoczęcia procesów kondensacji mniejszy spadek temperatury powietrza niż na wyżej wyniesionych obszar acli, gdzie temperatura punktu jest niższa (patrz foto).