Istnieje nieskończona różnorodność rzeczy - wartości - uznawanych przez ludzi za nagradzające. Niektóre z nich to wartości wrodzone - tzn. uzależnione genetycznie i stąd podzielane przez wiele osób. tak jak pożywienie i schronienie.
Tym. co powoduje, że wartości są nieskończenie różne, jest - obok tego. że są wrodzone - to. iż mogą być to także wartości wyuczone. Uczenie się wartości następuje, gdy są one wiązane z działaniem, które okazało się skuteczne w osiąganiu wartości bardziej pierwotnych.
Podczas wychowania jednostki mogą spotkać się z różnymi warunkami i nabywać odmienne wartości. Z faktu tego wynika, iż ludzie będą różnić się między sobą bardziej pod względem wartości nabytych niż wartości wrodzonych. Ismieją jednak wartości, których nieosiągalnie stanowiłoby w niektórych społeczeństwach trudność (np. pieniądz lub uznanie społeczne) - są
Wartości nabywane przez ludzi mogą mieć również charakter alrruistyczny. Powodzenie w uzyskiwaniu wartości altruistycznych ma taki sam wpływ na zachowanie, jak skuteczne osiąganie wartości egoistycznych: w obu przypadkach staje się bardziej prawdopodobne, że osoba podejmie każde działanie, które okazało się skuteczne.
Twierdzenie dotyczące pozbawienia i zaspokojenia
Twierdzenie dotyczące pozbawienia i zaspokojenia:
Im częściej w niedawnej przeszłości jednostka uzyskiwała konkretną nagrodę, tym mniej wartościowej stają się dla mej kolejne jednostki tej nagrody.
Człowiek, który często uzyskiwał daną nagrodę, staje się nią nasycony. Spada dla mego jej wartość i. zgodnie z twierdzeniem dotyczącym wartości (III), wykazuje on coraz słabszą tendencję do podejmowama działania, które prowadzi do jej uzyskania. Twierdzenie podkreśla znaczenie „niedawnej przeszłości”, gdyż wieloma nagrodami jednostka może być jedynie czasowo zaspokojona.
Mówiąc ogólnie, gdy osoba zostanie zaspokojona ze względu na konkretną nagrodę, wszystkie inne nagrody stają się dla mej stosunkowo bardziej wartościowe. Co więcej, może się okazać, że wartości są uporządkowane w szeregu lub układzie hierarchicznym w ten sposób, że dopóki jednostka nie zaspokoi potrzeby uzyskania konkretnej nagrody, kolejna w hierarchii nie będzie stanowić wysokiej wartości. Tak więc w sytuacji braku zaspokojenia osoba musi być pewna, że uzyska odpowiednią ilość nagrody pierwszego rodzaju, zanim zainteresuje się następnymi.
Twierdzenie dotyczące agresji i aprobaty
Jest to twierdzenie dotyczące zachowania emocjonalnego. Określamy je jako twierdzenie dotyczące agresji i aprobaty i dla wygody dzielimy je na dwie części, jedną związaną z agresją, drugą - z aprobatą.
Pierwsze jego część jest zazwyczaj określana jako hipoteza frustracji - agresji
Jeśli działanie nie pociągme za sobą oczekiwanej nagrody lub pociągnie za sobą niespodziewaną karę. osoba będzie zła; będzie bardziej skłonna do podejmowania działania agresywnego, a wyniki tego działama staną się dla mej bardziej wartościowe.
To. co osoba spodziewa się dostać jako nagrodę lub karę pod wpływem określonych okoliczności (bodźców), jest tym. co w rzeczywistości dostała, zaobserwowała. lub powiedziano jej. że inni otrzymali w podobnych okolicznościach jako nagrodę. To właśnie rozumiemy przez pojęcie oczekiwanie.
W wypadku naszych pierwszych czterech twierdzeń odnosiliśmy się do zachowali dobrowolnych lub. jak nazywają je behawioryści, sprawczych. Zachowania sprawcze i zachowania emocjonalne, takie jak gniew, różnią się pod względem warunków wstępnych, zwiększających szansę ich wystąpienia. Żaden wcześniejszy bodziec nie może za pierwszym razem automatycznie spowodować, że osoba wykona działame sprawcze. Z kolei zachowame agresywne może za pierwszym razem być automatycznie wywołane przez bodziec, jakim jest niepowodzenie działania w osiągnięciu spodziewanej nagród)'. Z tego względu agresja przypomina znany odruch kolanowy. Jednak o ile odruchu nie można się nauczyć, o tyle agresja może być wyuczona. Jest tak dlatego, bo agresja może popłacać, a jeśli tak się dzieje, to będzie powtarzana. W takim wypadku to agresja może wywołać gniew, ale me odwrotnie.
Druga część twierdzema dotyczącego agresji i aprobaty:
Jeśli działanie pociągme za sobą oczekiwaną nagrodę, zwłaszcza większą niż oczekiwana, lub me pociągme spodziewanej kary. osoba będzie zadowolona; będzie bardziej skłonna do podejmowania działania aprobującego, a wyniki tego działania staną się dla mej bardziej wartościowe.
Aprobata może stać się narzędziem do otrzymywania nagród, gdyż jej otrzymywanie jest przez wiele osób postrzegane jako nagradzające, tak jak przyjmowanie agresji jest postrzegane jako karzące. Krótko mówiąc, aprobata tak jak agresja może stać się zarówno dobrowolnym, jak i emoc jonalnym działaniem. Po drugie, gdy to. co było wcześniej niespodziewaną i niezwykłą nagrodą staje się w wyniku powtórzeń nagrodą oczekiwaną i zwyczajną, słabnie pierwotna reakcja emocjonalna, co nie musi jednak oznaczać, że jednostka zaprzestanie stosowania aprobaty w sposób instrumentalny. Takie zmienne jak złość czy aprobata to uczucia.
TWIERDZENIA JAKO SYSTEM TWIERDZEŃ