53059

S e x t u s I* o m p o n i u s

Brak pewnych dowodów, że należał do którejś ze szkól; nie piastował stanowisk państwowych, ani nie posiadał ins respondendi. W sumie napisał ponad 300 ksiąg.

Działał w II w. n.e„ znane jego dzieło to „Liber enchiridii singularis” (podręcznik)

G a i u s

Żył w okresie panowania kilku cesarzy od Hadriana do Marka Aurelego; zagadkowa postać; nie posiadał on ius respondendii, a sławę zyskał dzięki pracy dydaktycznej, mianowicie podręcznikowi do nauki prawa, którego był autorem.

„Komentarz instytucji prawa cywilnego w czterech księgach” jedyne opracowanie przed zbiorami justyniańskimi, które prawie w całości dochowało się do naszych czasów, napisane ok. 161 r. n.e., prawdopodobnie skiypt do wykładów [odkryte w 1816 przez Niebuhra w bibliotece kapituły w Weronie].

Gaiusowi przypisuje się także „Res cottidianae she aurea” tzn. „Rzeczy zwyczajne, czyli złote”.

Obie szkoły przyczyniły się do ewolucji prawa rozwój prawa osiągnął swój szczyt, stąd nazwa „prawo klasyczne”. Obie szkoły istniały tylko jeszcze pewien czas po Hadrianie - po icli zniknięciu pozostało nauczanie w małych kręgacłi o charakterze osobistym.

O nauczaniu w prowincjach niewiele wiadomo - na pewno była szkoła prawa w Berycie (Bejrucie) - co najmniej do III w. n.e.

Zajęcia jmystów:

-    brali udział w consiliach sędziów i innych urzędników

najlepsi należeli do consilium principis - stałego organu państwowego od liadriana (funkcja opłacana)

występowali jako assessores przy wysokich sadach

-    wyjątkowo występowali jako adwokaci

PÓŹNI KLASYCY Ulpius Marcellus

Członek rady cesarskiej. Napisał między innymi notae do Digestów Juliana, w których przeprowadzał niekiedy skuteczną polemikę z tym jurystą.

Q. C e r v i d i u s S c a e v o I a

Pochodził ze stanu rycerskiego, pisał mezwykle zwięźle, napisał trzy dzieła o kazuistycznym charakterze. Należał do rady cesarskiej, był bliskim przyjacielem Marka Aureliusza.

trzej najwybitniejsi juryści tego okresu:

Aemilius Papinianus

Zdaniem wielu był to najznakomitszy prawnik Rzymu; działał za Septimusa Severa, wedle podania miał zostać stracony na rozkaz Kaiakalli w 212 r. n.e., gdy odmówił usprawiedliwienia bezprawnego zabójstwa pizez Karakallę sw^rego brata i wspólrządcy Gety.