53767

i Singer: po pierwsze, uczniowie, którzy byli stłoczeni - niezależnie od tego, czy mieli poczucie kontroli -rozwiązali tyle samo zadań co d. którzy nie doznali warunków zatłoczenia Początkowo potrafili się skoncentrować, ignorując obecność innych Jednak w fazie, w której nie mogli wyjść z pokoju, brak kontroli w końcu wziął górę - uczniowie, którzy w trakcie pierwszej sesji nie mieli kontroli nad warunkami powodującym zatłoczenie, w trakcie drugiej sesji rozwiązywali znacząco mniej zagadek w porównaniu z uczniami z innych faz Badani, którzy mieli poczucie, że mogą kontrolować warunki, w których pojawia sie zatłoczenie, rozwiązali prawie tą samą liczbę trudnych zagadek co d. którzy w ogóle nie doznali zatłoczenia.

wnioski: przekonanie o kontroli warunków środowiskowych powoduje, że nie przysparzają one większych kłopotów; brak kontroli, mimo umiejętności początkowej koncentracji, ostatecznie uzyskuje jednak przewagę, osłabiając zdolności zaradcze:

inne czynniki wpływające na percepcję sytuacji zatłoczenia:

wzrost pobudzenia, co prowadzi do różnych emocji, w zależności od tego jakie atrybucje są czynione względem ich źródła (eksperyment Schachtera i Singera) - przypisywanie pobudzenia sytuacji zatłoczenia będzie wzmagało niezadowolenie, natomiast przypisywanie go innym źródłom będzie osłabiać irytację;

przeciążenie sensoryczne - sytuacja, gdy bodźce pochodzące ze środowiska przekraczają możliwość poświęcenia im uwagi lub uniemożliwiają ich przetworzenie (Cohen. 1978, Milgram. 1970). W sytuacji społecznej bodźce pochodzą od otaczających ludzi - jeśli jest sygnałów jest zbyt dużo, pojawia się dyskomfort i napięcie;

zastosowanie psychologii społecznej do zmieniania szkodliwych dla środowiska zachowań

• dylematy społeczne

dylemat społeczny - sytuacja, w której działania najbardziej korzystne dla jednostki będą miały, jeśli zostaną wybrane przez większość ludzi, wysoce szkodliwy wpływ na społeczność (co jest dobre dla jednostki, jest złe dla grupy jako całości - na zasadzie „nic się przecież nie stanie, jeśli zużyję więcej wody" x ilość członków danej społeczności);

Ortoell, van de Kragt i Dawes (1988) - stosowali rodzaj gry laboratoryjnej: eksperymentator wręczał każdemu z sześcioosobowej grupy po 6 dolarów. Badany mógł zatrzymać pieniądze lub oddać je na rzecz grupy. Gdyby je ofiarował, suma ta zostałaby podwojona przez eksperymentatora, tak że każdy otrzymałby dwa dolary więcej. Wększość ludzi, którzy grali w tę gre pragnęła zatrzymać pieniądze, by zmaksymalizować utasne zyski. Im więcej jest jednak osób. które zatrzymują swoje pieniądze, tym więcej każdy z nich traci. Co ciekawe -umożliwienie grupie porozumiewania sie zwiększyło liczbę osób. które przekazały do podziału swe pieniądze z 38% do 79% (porozumiewanie jest istotne, ponieważ pozwala stwierdzić, czy inni zamierzają współpracować czy rywalizować i zarazem wyperswadować tym drugim chęć działania na swoją korzyść.

techniki modyfikacji zachowania:

uczynienie zachowania publicznym (egoistyczne pobudki są zwykle skutecznie hamowane przez ryzyko społecznego ostracyzmu);

zmiana sposobu, w jaki jednostka spostrzega samą siebie i swoje zachowania społeczne (stymulowanie uczucia hipokryzji w związku z niepożądanym zachowaniem);

• oszczędzanie wody

Dickerson. Thibodeau. Aronson. Miller (1992) - skuteczne zastosowanie rzeczonej techniki do ograniczenia wody używanej przez studentki pod natryskiem (dwie fazy: pierwsza, uświadamiająca aktywne marnowanie wody przez jednostkę polegała na wypełnieniu kwestionariusza dotyczącego zużycia wody; w drugiej studentki podpisywały oficjalna listę na tablicy, namawiajacą do oszczędzania wody. Hasło: „Jeśli ja mogę to zrobić, to i TY zrób to'). Przeciętny czas korzystania z prysznica został w przypadku studentek poddanych oddziaływaniu skrócony do trzech minut;

• oszczędzanie energii

Aronson et al. (1990) - uwaga ludzi jest zasadniczo skierowana na te elementy środowiska, które są najbardziej widoczne i jaskrawe (tzn. elementy szczególnie godne uwagi); oszczędność energii nie jest w domu zbyt wielkim problemem (rachunki za prąd i gaz przychodzą raz w miesiącu i rozkładają się na różne urządzenia, skutkiem