Prawa cywilne 20.12.2008r.
Księga druga Kodeksu cywilnego:
(Ustawa o księgach wieczystych i hipotecznych- ustawy które będą ważne będą podane).Umiejętne szukanie regulacji w kodeksie cywilnym.
Na egzaminie : będą uwzględniane przepisy kodeksu cywilnego. I niektóre ustawy.
Terminy zawite są w tej chwili nieregulowane będą miały swoje miejsce w kodeksie cywilnym. Kodeks cywilny jest fundamentalną regulacją prawną.
Księga II
Poświęcona jest szeroko rozumianym prawom rzeczowym. Ta problematyka jest zatytułowana nie właściwie. Tytuł mówi o prawie własności i innych prawach rzeczowych.Ale ustawodawca uregulował : własność owe inne prawa rzeczowe ale także uregulował instytucje posiadania która ta instytucja nie jest prawem. Instytucja posiadania jest niezwykle istotna (ostatni wykład). Jest to stan faktyczny.
Prawa uregulowane w księdze II to przede wszystkim zostało uregulowane podstawowe prawo podmiotowe o charakterze majątkowych czyli prawo własności. Jest to prawo najpotężniejsze skuteczne erga omnes - wobec wszystkich. Jest to prawo bezterminowe.Daje podmiotom prawa największą władzę nad rzeczami.Ponieważ dysponując prawem własności możemy posunąć się w realizacji do tego ptk. w której następuje zniszczenie rzeczy. Właściciel może zniszczyć swoją rzecz. W każdej innej sytuacji jeżeli zniszczymy cudzą rzecz to wówczas musimy się liczyć ,że będziemy musieli kupić taką samą rzecz albo zapłacić odszkodowanie.
Prawo własności jest specyficznym prawem ponieważ cechuje go sprężystość i elastyczność. Sprężystość prawa własności może być porównana do nadmuchanego balonu.
Art. 140 KC prawa które wyznaczają każdemu z podmiotów prawa w tym również w zakresie prawa własności tzn. nie jest to prawo absolutnie totalne. W starożytności miało taki charakter. Ta cecha zostało ucywilizowana przez chrześcijaństwo. Nie tylko w jakich granicach to prawo własności funkcjonuje ale także jakie uprawnienia. Prawo własności : właściciel może zarządzać rzeczami którymi posiada i prawami do tych rzeczy na rzecz innych osób.
Gmina użytkownik wieczysty na gruncie będzie wznosił budowle które będą jego własnością. Jeżeli komuś zbudujemy coś na jego gruncie to budowla jest tego czyj jest grunt. Została przełamana ta zasada w prawie wieczystym. Kiedy skończy się użytkowanie wieczyste po 99 latach to budowla staje się własnością tego czyj jest grunt
Nieruchomości w niewłaściwym miejscu zgodnie z decyzjami wojewody innych podmiotów administracji publicznej tereny przeznaczono pod np. park krajobrazowy. Właściciel jest skazany na to żeby być właścicielem nieruchomości.
Zwykłe korzystanie z rzeczy nazywamy używaniem.
Wynajęcie i płacenie czynszu np. mieszkania to mieszkanie jest użytkowane przez najemcę. Pobierany jest pożytek w postaci czynszu.
Właściciel może rzeczą rozporządzać. Może rzecz na prawie własności ustanowić ograniczające kompetencje. Może przenieść prawo własności na inną osobę zbyć ją.
Może prawo własności zniszczyć bądź zużyć.
Posiadanie daje taką możliwość i jest uprawnieniem właściciela.
Jak oddajemy rzecz w najem to nie mamy ich fizycznie mamy w sensie prawa własności.Ten ktoś uzyskał posiadanie zależne.
Kolejna cecha :
2.Skutecznosć erga omis - w ramach stosunku prawnych, przy innych prawach rzeczowych ma szczególny charakter jest to prawo podmiotowe bezwzględne. Tzn. że właściciel pozostaje w stosunku własności z wszystkimi innymi podmiotami prawa. Wszystkie podmioty prawa są zobligowane do respektowane cudzego prawa. A tzn . że gdyby rzecz posiadaną rzecz zabrał to będzie mógł żądać od tej osoby wydania tej rzeczy.
Np. pożyczam 100 zł, dzisiaj moja termin spłaty, pożyczkobiorczynii nie oddaje długu, inna osoba ma dużo pieniędzy, nie można żądać od innej osoby spłaty.
Ochrona prawa i możliwość reagowania wlaściela dotyczy każdego innego podmiotu - perga omni. Tym min. Różnią się prawa podmiotowe rzeczowe od wierzytelności które są adresowane do ściśle określonych kręgów osób.
Bezterminowe prawo: jak ktoś zostaje właścicielem to zostaje nim bezterminowo. Nikt właściela za to nie będzie ścigał. Za prawo własności się nie płaci. (chyba że podatek).Właściciel nie musi się nikomu opłacać.A jeżeli ktoś płaci za to że jest właścicielem to kupuje wtedy rzecz na podstawie umowę o sprzedaż.
Prawo własności można zbyć. Można pozbyć się w sposób że rzecz stanowiącą porzucimy o ile jest to rzecz ruchoma. A rzeczami ruchomymi jest to wszystko co nie jest nieruchomościami. Art.46.
Derelikcja - porzucenie rzecz, derelictio,porzuconą rzecz można zawłaszyć,
Problem jest z nieruchomościami instytucja zrzeczenia się własności nieruchomości gdzie właściciel w drodze jednostronnej umowy mógł się zrzec na rzecz skarbu państwa tak było do momentu gdzie postanowiano że musi być uregulowane obarczenie gminy tym obowiązkiem.
Masa luk pozornych w prawie cywilnym. Np. Art. 179. - rzeczywista luka w prawie cywilnym .Właciciele w PL nie mogli nic zrobić nie można było się ich zrzec wobec braku podstawy prawnej. A porzucić nieruchomości nie można. ZAWSZE NIERUCHOMOŚĆ MA swojego właściciela i nie może być inaczej.
Ta luka została wypełniona w ten sposób ,że wprowadzono do KC zmieniając art. 155 paragraf 1 oraz dodając w księdze III nowy tytuł mianowicie wymyślono umowę przekazania nieruchomości. Od października to prawo obowiązuje. Uregulowane to jest w art. 902 PRIM, paragraf 1.
Gimna może powiedzieć nie : nie jest zainteresowana. Od momentu złożenia umowy to wtedy zwracamy się z tą propozycją do skarbu państwa. I tu jest problem, trybunał konst się nie przyczepi. Zgodnie z wolą i umową stron. Skarb państwa może zawrzeć umowę przekazania nieruchomości. Może to nie znaczy ,że musi. Skarb państwa może powiedzieć że nie jest zainteresowany tą nieruchomością. Wtedy wracamy do ptk.wyjścia.
Art. 902, 2, jeżeli strony nie postanowiły inaczej przekazujący nieruchomość nie ponosi odpowiedzialność za jej wartość.
(JEŻELI W NIEJ BYŁY WADY, prawne, budowlane, jeżeli strony podpiszą klauzule to wtedy będzie odpowiedzialność np. karna).
W księdze drugiej : W art. 155 paragraf 1. Przeniesienie prawa własności. Również została wprowadzona umowa na przekazanie nieruchomości.
Przeniesienie praw własności:
Przeniesienie prawa własności : nabycie prawa własności od aktualnego właściciela. Termin przeniesienie własności przeniesienie prawa jest to termin techniczno prawny i oznacza przejście prawa własności ze zbywcy na nabywcę w drodze umowy. Mamy na myśli jakąś umowę
Podstawowym sposobem nabycia prawa własności będzie sprzedaż.A inny nabywa.
Inna umowa : jest zamiana gdzie nawzajem podmioty prawa dają na rożnych rzeczach i to obie strony satysfakcjonuje. Człowiek nie może być przedmiotem sprzedaży.
Umowa kontraktacji - dochodzi do przeniesienia prawa własności, zwierząt hodowlanych i innych produktów pochodzących z rolnictwa i sadownictwa.
Umowa nie uregulowana będzie miała na celu przeniesienie praw własności.
Musi być zbywca, uprawniony do zbycia i osoba na którą przejdzie prawo własności. Nie koniecznie trzeba zawierać umowę o przeniesienie praw własności. Można nabyć je na wniosek.
Można nabyć prawo własności w drodze wywłaszczenia: aktualnie ta metoda nabycia własności jest uwarunkowana wieloma rygorami i ze wskazaniem ,że pierwszeństwo ma zawsze umowa. Jeżeli umownie można osiągnąć konsensus to ma to pierwszeństwo.
W państwie ludzie powinni mieć poczucie stabilności prawa własności.
Nie zawsze interes obywatela jest zgodny z interesem ogółu.
Zasiedzenie :
Zasiedzenie długotrwałe użytkowanie. Rzeczy ruchome i nie ruchome. W dobrej wieże
3 Lata - rzeczy ruchome.W złej wierze.
Sądy nie wydają orzeczeń konstytutywnych a jedynie deklarotyryjne. Dokumentują że pewna sytuacja prawna miała miejsce. Stwierdzi ,że wszystkie przesłanki miały miejsce albo stwierdza ,że te przesłanki nie zostały przesłane i do nich nie doszło.Sąd nie ma możliwości zasądzenia prawa własności tylko stwierdza.
Przy zasiedzeniu stajemy się nie z woli sądu ale po przez spełnienie przesłanek. W ten sposób legalizowano kupno kradzionych samochodach w komisach. Wtedy jeżeli upłynęło 3 lata to ktoś nabędzie prawo własności w dobrej wieże. Właściciel który został pozbawiony auta będzie mógł występować z roszczeniem do tego który go prawnie pozbawił (złodzieja) a nie tego który kupił auto i nie był tego świadomy.
NIERUCHOMOŚCI :
A)w złej wieże 30
b)w dobrej wieże 20lat
Próba nabycia własności w sposób nieformalny.Zawierane bez udziału notariusza. Są nieważne.Wychodzi się z założenia jeżeli ktoś nieformalnie nabył nieruchomości był w złej wieże. To nie akt notarialny jest podstawą przejścia własności tylko umowa.
Zasiadujemy i stajemy się właścicielami zostały spełnione przesłanki min.kryterium czasu.
Zasiedzenie służebności :
Można zasiedzieć nie rzecz a prawo. Zasiadujemy i rzeczy i prawa które nie są prawami własności. Służebność jest przykładem.Ale pod pewnymi warunkami.
Służebność można zasiedzieć pod warunkiem :
o ile korzystanie z urządzenia jest trwałe i widoczne.
Można nabyć prawo własności pierwotnie albo pochodnie(od poprzednika). Np. sprzedaż, może być translatywne- wtedy kiedy nabywamy prawo własności w takim kształcie jak służyło poprzednikowi.
Konstytutywne - nabywca nabywa od nas prawo własności ale prawo własności ma inny kształt treściowy. Art. 902. Ten kto przekazuje nieruchomość nie odpowiada za wady w sytuacji kiedy każdy zbywca normalnie odpowiada za wady fizyczne rzeczy.
Jeżeli użytkownik wieczysty kupi nieruchomość to nabędzie tę nieruchomość inaczej nabędzie tylko tytuł i zostanie zwolniony z opłat.
Pierwotnie zasiedzenie, nie istotne kto był wcześniej właścicielem. On nie jest ostatecznie pytany jak wszedł w to posiadanie. On posiada. Pierwsze podejście art.7 że posiadał w dobrej wieże. Zgodnie z art. 6 jeżeli tak twierdzi musi to udowodnić. Ciężar dowodów spoczywa na tym kto ma w tym interes.
Prawo własności mogliśmy nabyć wspólnie : zawiązaliśmy spółkę. Jedna rzecz może mieć więcej niż jednego właściciela.
Współwłasność :
- Ułamkowa, część ma 1/3, drugi 2/3
- łączna - cała rzecz niepodzielnie przysługuje właścicielowi, każdy jest właścicielem całości.
Większość ludzi w Polsce, małżeństw działa na zasadzie współwłasności.
Prawo wspólności małżeńska.
Są takie roszczenia majatkowe które się nie przedawniają roszczenie współwłasności nigdy się nie przedawnia. Tak długo jak istnieje współwłasność.
OCHRONA PRAWA WŁASNOŚCI.
Przysługuje ochrona petytoryjna:
Składają się dwa roszczenia :
ROSZCZENIE windykacyjne - z łac. actio rej vindycatio
Roszczenie negatoryjne,z łac.actio rej negatorium
Są uregulowane w kodeksie cywilnym i każdy właściciel i każda osoba która wykaże tytuł własności przysługuje im.
Roszczenia a i b związane są z ochrona praw nieruchomości i rzeczy nigdy nie ulegają przedawnieniu.
Roszczenie jest to możność żądania od określonej osoby określonego zachowania
Roszczenie przysługuje zawsze komuś przeciwko komu i o co . Na jakiej podstawie prawnej ? Podstawą prawną roszczenia windykacyjnego jest art. 222 paragraf 1 KC. Roszczenie windykacyjne przysługuje nie posiadającemu właścicielowi (komu ?), przeciwko komu ?)przeciwko posiadającemu nie właścicielowi o wydanie rzeczy. ( o co ?)
Wykształcił się z tego zwrot windykacja. W zakresie nie przewidzianym przez windykacje chodzi o zabieg kierowany na odzyskanie długu czyli odzyskanie wierzytelności nie ma nic wspólnego z wierzytelności jest to tylko związane z prawem własności.
Prawem jest wierzytelność a dług jest obowiązek odpowiadający powinności wierzytelności. Można przejąć dług. Można kogoś zwolnić z długu.
Operacje prawne dokonują na wierzytelnościach. OBRÓT PRAWAMI MAJĄTKU. A windykacja jest to odzyskanie posiadania utraconej rzeczy. Nie należy tego traktować dosłownie. (Nieruchomości nie można wziąć do kieszeni.)
Pozbawienie właściciela władztwa nad rzeczą przysługuje właścicielowi uprawnienie żądania przywrócenia stanu poprzedniego i żądania zaprzestania naruszeń. Art.222 paragraf 2
Na naruszenia właściciel reaguje roszczeniem negatoryjnym.
GŁÓWNA RÓŻNICA POLEA NA TYM W JAKI SPOSÓB ZOSTAŁA NARUSZONA NASZA WŁASNOŚĆ. Podmiotem legitymowanych jest prawo własności które zostało naruszone.
Do tego ochrona właściciciela się nie ogranicza. Służą (trzeba wiedzieć,że są ) 224 do 227.Roszczenia uzupełniające i dodatkowe. Są związane z korzystaniem cudzej rzeczy.
Sądowa ochrona prawa własności czyli petytoryjna czyli skarbowa.
Są podstawą dla sformułowania skargi czyli do wystąpienia z powództwem o co chodzi.
Właściciel jest również posiadaczem rzeczy !.A zatem korzysta również z tych środków które ma posiadać.Korzysta z ochrony posesoryjnej sądowa ochrona posiadania opiera się wzorowana jest na ochronie petytoryjnej. Pewną istotną różnicą występując o wydanie rzeczy na podstawie roszczenia posesoryjnego posiadać nie musi wykazywać swojego tytułu własności nie musi udowadniać ,że jest właścicielem. Wystarczy ,że wykaże ,że rzecz utracił lub ,że posiadanie tej rzeczy jest zakłócone przez inną osobę.Wtedy sąd: model czystego procesu posesoryjnego : sąd nie będzie badał kto jest właścicielem tylko będzie badał czy zostało utracone czy zakłócone czyjejś posiadanie czyli stan faktyczny. Łatwiej jest wykazać że coś utraciliśmy a niżeli udowadniać że coś posiadamy.
Posiadacz ma prawo do zastosowanie obrony koniecznej.
Ochrona faktyczna.
Ale również prawo cywilne zna taką instytucję jak dozwolona samopomoc.
Fizycznie opieramy się przeciwko niekorzystnym zmianom.
Obrona konieczna : bronimy się wtedy kiedy nasze dobra są atakowane.
Prawo użytkowania wieczystego Na następnym wykładzie.
5