Slajd Sorpcja BTX przez substancję org.
Autorzy podają że w poziomie A zawartość subst. org. wynosi 5,18% (hm, dużo...) a w poziomie Bt 0.6%.
Slajd fizyczne właściwości
3 pierwsze są znane z gruntoznawstwa, opisujemy je i wyznaczamy tak samo, dla plastyczności wyznacza się przede wszystkim granice konsystencji i wskaznik plastycznosci, oznaczenia symboli sa inne ale sens ten sam
istnieje podział gleb ze względu na Ip
skurcz i pęcznienie to zmiana objętości próbki do objętości początkowej
nowe są tu pojęcia przylepność i zwięzłość
Slajd Przylepność
Na skutek przylepności gleby wzrastają bardzo silnie opory przy uprawie gleby.
gleba sucha - przylepność 0, rośnie z wilgotnością i max przypada w przedziale wilgotności który odpowiada konsystencji plastycznej
wysoka zawartość frakcji iłowej wpływa na wzrost przylepności, max przy 60% fi, wyzsza zawartość nie powoduje dalszego wzrostu przylepności
gleby strukturalne (agregatowe) mają niższą przylepność od gleb niestrukturalnych. W glebach zagregowanych powierzchnia styku cząstek z metalem jest mniejsza niż w glebach zdyspergowanych.
Obecność próchnicy w glebach lekkich zwiększa lepkość w glebach cieżkich zmniejsza
gleby gliniaste silniej przylegaja do drzewa niż metalu, gleby piaszczyste i torfowe silniej przylegają do metalu niż drzewa
Slajd Zwięzłość
Zwięzłość zależy od tych samych właściwości gleby co i lepkość.
roznie się definiuje zwięzlość. Niektorzy autorzy za zwięzłość uważaja tylko ten opór wynikający z zagęszczenia gleby, związany z jej spójnością. Największą zwięzłością charakteryzują się gleby ciężkie o konsystencji zwartej
Zwięzłość wpływa bardzo na opory przy pracy narzędzi rolniczych.
Slajd wykres - zależność zwięzłość, przylepność, wilgotność
ponieważ i zwiezlosc i lepkosc danej gleby zwiazana jest z wilgotnoscia, i oba te parametry mocno wplywaja na wydatek energetyczny przy uprawie gleby, poszukuje się w rolnictwie takiej wilgotności gleby przy ktorej uprawa będzie najbardziej ekonomiczna - najmniejsze opory wynikajace ze zwiezlosci i lepkosci gleby.
Autor nie definiuje co to wilgotność względna, wiec może po prostu wilgotność
Slajd Systematyka
systematyka to inaczej klasyfikacja
obecna systematyka jest modyfikacją podziału z 1966 r.
Różne są klasyfikacje gleb w zależności od celów, którym mają służyć. Wyróżnia się klasyfikacje użytkowe np. rolnicza i przyrodnicze. Klasyfikacje przyrodnicze to podział gleb wg kryteriów genetycznych, tworzy się je dla gleb świata lub mniejszych jednostek terytorialnych. Systematyka Gleb Polski o której za chwilę będziemy mówić jest właśnie klasyfikacją przyrodniczą, a zatem uwzględnia genezę gleb, jej rozwój, właściwości - stwarza podstawy dla klasyfikacji użytkowych
Slajd Jednostki klasyfikacji gleb
Dział - nadrzedna jednostka, obejmuje gleby powstałe pod wpływem 1 głównego czynnika glebotwórczego (np. hydrogeniczne, antropogeniczne) lub gleby powstałe pod wpływem wszystkich czynników bez wyraźnej przewagi jednego z nich (gleby autogeniczne). wyróżnia się 7 działów.
Rząd - obejmuje gleby o podobnym kierunku rozwoju, stopniu zwietrzenia i przemian materiału glebowego, podobnym typie materii organicznej i jej przemian.
typ - obejmuje gleby o takim samym układzie głównych poziomów genetycznych, zbliżonych właściwościach, podobnym rodzaju próchnicy
Podtyp - wyróżnia się wtedy gdy na cechy głównego procesu glebotwórczego nakładają się dodatkowo cechy innego procesu glebotwórczego, modyfikujące jego cechy i morfologię; Tą jednostką się na ogół posługujemy.
Rodzaj - charakteryzuje genezę i właściwości skały macierzystej
Gatunek - określa skład granulometryczny utworu glebowego
Slajd Dział - gleby litogeniczne
gleby litogeniczne to gleby których budowa i właściwości są uzależnione od właściwości skały macierzystej - dominujący wpływ na ich powstanie miał jeden czynnik glebotwórczy czyli skała macierzysta.
Gleby inicjalne reprezentują początkowe stadium procesu glebotwórczego. Dzielimy je na typy w zależności od podłoża na którym powstały,
inicjalne skaliste- na skałach litych, występują głównie na terenach górskich i wyżynnych, gdzie skała jest odsłonięta przez erozję
inicjalne luźne - powstają z różnego rodzaju osadów klastycznych, na terenach górskich jak i np. na piaskach wydmowych
inicjalne ilaste - powstają na podłożu ilastym, na terenach górskich przede wszystkim, tam gdzie procesy erozyjne i deluwialne nie pozwalają na rozwój tych gleb, pomimo miąższej ilastej zwietrzeliny skalnej
gleby bezwęglanowe słabo wykształcone ze skał masywnych oraz gleby słabo wykształcone ze skał luźnych są dalszym etapem rozwoju gleb inicjalnych - mają lepiej rozwinięty, bardziej miąższy poziom próchniczny (do 30 cm). Występują w: Tatry, Sudety, Góry Świętokrzyskie
Slajd Gleby inicjalne
tu spisują profil gleb inicjalnych (A)C - C (A) - inicjalny poziom próchniczny czyli do 10 cm
nie mam zdjęcia gleb słabo wykształconych wiec tylko podaję profil: AC-C lub A-C
Slajd Rędziny zdjecie
Gleby wapniowcowe powstają z wapiennych skał masywnych (węglanowych lub siarczanowych - gips) lub ze skał osadowych bogatych w węglan wapnia
rędziny powstają z margli, opok, wapieni, dolomitów
pararędziny ze skał osadowych zasobnych w węglany
typowy profil to AC-C
z lewej rędzina właściwa wytworzona z opoki kredowej
z prawej rędzina czarnoziemna wytworzona z wapienia kredowego - duża miąższość poziomu A, powstają na terenach równinnych, wytworzone z miękkich utworów kredowych, duży poziom A wynika z trwałości połączeń próchniczno-ilasto- węglanowych
Rędziny występują na Wyżynie Lubelskiej, Wyżynie Małopolskiej: tu głównie: Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, okolice Kielc i Chęcin (z wapieni i dolomitów dewońskich, zlepieńców permskich). Rędziny gipsowe w Niecce Nidziańskiej - tu mały obszar
Slajd Dział gleby autogeniczne
gleby autogeniczne to gleby powstałe pod wpływem określonych procesów glebotwórczych
Slajd Czarnoziem zdjecie
Główny proces glebowy gleb czarnoziemnych to proces akumulacji próchnicy
gleby czarnoziemne są charakterystyczne dla stref stepowych, w Polsce nie są to czarnoziemy typowe, ale noszą ich cechy
w Polsce powstały na utworach lessowych - na typowych lessach - przy udziale roślinności stepowej i pod wpływem klimatu stepowego
zajmują ok. 1% powierzchni Polski (okolice Hrubieszowa, Przemyśla, Sandomierza, Proszowic, Głubczyc i Prudnika)
w naszym klimacie są słabiej wykształcone
Głubczyce i Prudnik - Przedgórze Sudeckie
klimat stepowy, klimat suchy
Slajd Mapa lessów
Jest to rejonizacja opracowana przez Grabowską
A - wyżyna lubelska
B - wyżyna kielecko-sandomierska
C - Wyzyna Krakowsko-Częstochowska
D - Pogórze Karpackie
E - Przedgórze Sudeckie
3 pierwsze należą do prowincji północnej lessów europejskich
D i E do prowincji poludniowej (wg podziału Różyckiego, 1976
Slajd Dział gleby brunatnoziemne
główny proces glebotworczy dla gleb brunatnych to proces brunatnienia, dla płowych - płowienia
pytanie do studentow - przypomnienie warunkow powstawania tych gleb
gleby brunatne kwaśne powstają na terenach górskich ze zwietrzeliny skał kwaśnych np. granitów, gnejsów, piaskowców; mają mniej miąższy poziom A, mniej zasobny w próchnice, niższe pH, mniej kwasów huminowych, są to również gleby uprawne
Slajd Schematyczne profile: czarnoziem, brunatnoziemne
gleby czarnoziemne A - AC - C
gleby brunatne O - A - Bbr - C
gleby płowe O - A - Eet - Bt - C
gleby rdzawe O - ABv - Bv - C
gleby bielicowe O - A - Ees - Bhfe - C
bielice O - Ees - Bh - Bfe - C
Slajd Dział gleby bielicoziemne
główny proces glebotworczy to proces bielicowania
pytanie do studentow - przypomnienie warunkow powstawania gleb
współcześnie gleby bielicoziemne nie powstają, powstawały w okresie atlantyckim i subatlantyckim w holocenie (kilka tys lat temu)
Slajd Gleba rdzawa zdjecie
gleby rdzawe - w porównaniu do bielicowych charakteryzują się wyższym wysyceniem kationami zasadowymi - do 20-30%, nieco inny chemizm środowiska, w glebach rdzawych w procesie wietrzenia powstaje duża ilość wolnych jonów Fe i Al., które tworzą rdzawe otoczki na ziarnach mineralnych, stąd nazwa gleb
gleby rdzawe tworzą się ze skał przepuszczalnych i ubogich w zasady: piasków zwałowych, piasków wodnolodowcowych, piasków starych tarasów akumulacyjnych. W glebach rdzawych występuje próchnica typu moder, niekiedy mor.
W glebach rdzawych w wyniku wietrzenia uwalniane są duże ilości żelaza, natomiast niewiele jest próchnicy i głównie stanowią ją kwasy fulwowe. Wolne Fe i Al. tworzą rdzawe otoczki wokół ziarn mineralnych. Nie tworzą się kompleksowe związki próchniczno-ilaste bo minerałów ilastych jest niewiele w poziomie rdzawienia. Stosunek zawartości Fe do próchnicy (kwasów fulwowych) jest zbyt wysoki żeby morfologicznie zaznaczył się proces bielicowania.
Slajd Schematyczne profile gleb bielicoziemnych
typowy profil gleb rdzawych to O-ABv-Bv-C
Wykład 5 Właściwości fiz. - chem. gleb c.d.; Systematyka: fitogeniczne, autogeniczne
5