Gram - (wszystkie O₂ lub względnie bez O₂)

Pałeczki jelitowe - Enterobacteriacae

• Salmonella enterica Typhimurium - salmonellozy, zakazenia, zatrucia pok.

• Salmonella enterica Typhi - dur brzuszny

• Shigella flexneri, sonneri - czerwonka bakt.

• Escherichia coli -zak ukł moczowego, jamy brzusznej, otrzewnowe, zakarzenia ran, posocznice, ZUO

• Yersinia pestis - dzuma

• Pseudomonas aeruginosa - zakazenia oka. (niefermentująca, zakazenia szpitalne, poorne na antybiotyki)

• Brodatella pertussis - krztusiec

• Haemophilus influenzae - zak. Ucha, zatok, oskrzeli, nagłosni, spojówek, opon mzg-rdz

Przecinkowce

• Vibrio cholerae - cholera

• Helicobacter pylori -błony śluzowe żołądka, wrzody zwłaszcza dwunastnicy.

Krętki

• Treponema pallium - krętek baldy, kiła

• Borrelia burgdorferi - borelioza

Ziarenkowce

• Neisseria meningitidis - dwoinka zapalenia opon mózgowych

• Neisseria gonorrhoea - rzeżączka

Gram +

Ziarenkowce O₂

Staphylococus - gronkowce

• Aureus - zakazania skóry, ropnie, zak ran, posocznice, zak ukladowe, wstrząs toksyczny, zatrucia pok

Streptococcus - paciorkowce

• Pyogenes - ropotwórczy: angina, płonica, liszajec, cellulitis, róża, zak układowe, posocznica, chor reumatyczna, kłębuszkowe zapalenie nerek

• Pneumoniae - ZUO (płuc, zatok, oskrzeli) i ucha środk.

Enterococcus - zak szpitalne i ukł moczowego

Pałeczki

Bacillus i Geobacillus O₂ (P)

• Anthracis - wąglik

• Subtilis - do kontroli sterylizacji

Clostridium - bez O₂ (P)

• Perfringens - zgorzel gazowa

• Botulinum - jad kiełbasiany

• Tetani - tężec

Mycobacterium- prątki O₂ (N)

• Tuberculosis - gruźlicy

• Bovis - gruźlica bydlęca

• Leprae - trąd

Dekontaminacja - usunięcie i dezaktywacja subst szkodliwej

Sanityzacja - dążenie do usunięcia jak największej liczby mikroorganizmów za pomocą srodków myjących

Antyseptyka - niszczenie drobnoustrojów na skórze, ranach, błonach śluzowych

Aseptyka - dążenie do jałowości bakteriologicznej przedmiotów i miejsc zachowanie zapobiegajace zakazeniom

Dezynfekcja - zmniejszenie liczby drobnoustrojów, niszczy f-my wegetatywne, pozostawia przetrwalniki

Pasteryzacja - szybkie podgrzanie do 60 - 100st. Niszczy żywe bakt, pozostaja przetrwalniki i wirusy

Tyndalizacja - 3 razy pasteryzacja. Niszczy wszystko

Sterylizacja - niszczy wszystkie mikroorg.

Bakterie atypowe

Rodzaj:

*Mycoplasma

-M. pneumoniae-atypowe zapalenie płuc,

zapalenie górnych dróg oddechowych,

zapalenie ucha i zatok

-M. hominis-zakażenia dróg moczowo-płciowych

- M. genitalium-chorobotwórczość

niepotwierdzona

*Ureaplasma

-Ureaplasma urealyticum-zakażenia układu

moczowo-płciowego,nierzeżączkowe zapalenie

cewki moczowej /NGU/ zapalenie płuc,

zapalenie stawów, bakteriemia, zapalenie wsierdzia

Diagnostyka:

RTG ,Badanie krwi (surowice parzyste)

Plwocina, BAL, krew, mocz, wymazy

Hodowla,Immunofluorestencja

Metody molekularne

Rodzaj:

*Chlamydia

-Chlamydia trachomatis-zapalenie narządów

moczowo-płciowych

+Biotyp TRIC D-K -serotypy okulogenitalne/

+Biotyp LGV - ziarniniak weneryczny

Ciąża pozamaciczna, poronienia,

Zakażenia okołoporodowe

Zespół Reitera /zapalenie: spojówek, cewki moczowej, stawów/

Wtrętowe zapalenie spojówek, jaglica /serotyp TRIC/

zapalenie dróg oddechowych,

zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia(diagnostyka:wymaz z cewki moczowej, kanały szyjki macicy,spojówek, gardła,odbytu; mocz, nasienie)

*Chlamydophilia

-Chlamydophila pneumoniae(diagnostyka: wymazy z gardła, jamy nosowo-gardłowej, BAL, bioptaty

-Chlamydophila psittaci(diagnostyka: ) krew (badanie serologiczne))

Wirusy

-brak bud. komork, calkowicie zalezne od zywych komorek, nie namnazaja sie przez podzialy, niewrazliwe na antybiot,wrazliwe na interferony

- wirus = kapsyd(zb z kapsomerow)+kw. nukleinowy (mozliwe otoczki lipoglikoproteinowe, bialka matrix)

-posiadaja jeden rodzaj kw. nukleinowego

*liniowy, segmentowany,kolisty

DNA-zwykle dwuniciowy (wyj. parwowirusy-B19,rumień zakaźny,przelom aplastyczny)

Herpeswirusy-HSV-1,HSV-2-opryszczka posp.

Adenowirusy-Zak gorn i doln d. odd.,zap spojowek i rogowki, biegunki

Papillomawirusy-HPV,brodawki skorne,narzadow plciowych,brodawczaki,rak szyjki macicy

Poliomawirusy-BK

Hepadnawirusy-HPV, czyly WZW typ B

Pokswirusy-ospa prawdziwa,krowianka,mięczak zakażny(MCV)

RNA-zwykle jednoniciowy(wyj. reowirusy-rotawirusy-biegunki)

-polarnosc ujemna lub dodatnia

Ortomyksowirusy-grypa A,B,C

Paramyksowirusy-odra,parainfluenza1,2,3,4,świnka,RSV(syncytialny wir oddechowy)

Rabdowirusy-wscieklizna

Arenawirusy-HDV, czyly WZW typ D

Bunyawirusy-hantawirus (Puumala)

Kaliciwirusy-HEV,czylyWZW typ E,wirusy Norwalk-biegunki

Pikornawirusy-HAV, czyly WZW typ A,poliowirusy1,2,3,wir Coxsackie Ai B-ZDO,zap opon m-r,enterowirusy 70 i 71-biegunki,rinowirusy-przeziębienia

Togawirusy-różyczka

Flawiwirusy-HCV,czyly WZW typ C, wir kleszczowego zap. mózgu

Retrowirusy-HIV-1 HIV-2,HTLV-1 - wir T-limfotropowy typ 1

Namnazanie wirusow

->diagnostyka zakazenia

->badania naukowe

->tworzenie antygenow

monolayer - pojedyncza warstwa hodowli komor.

Pożywki dla hodowli kom. zawieraja:

cukry,aminokwasy,witaminy,sole minerlane, zw. buforujacy (pH 7,2-7,4),antybiotyki,surowice(10-20%-wzrostowa, 2-5% - utrzymująca)

Warunki hodowli:

37st,odpowiednia wilg, stez CO2 ok 5%

EFEKTY CYTOPATYCZNE

1.wtrety cytoplazmatyczne-wir wscieklizny

2.wtrety jadrowe-herpeswirusy

3.wtrety jadrowe i cytoplazmatyczne - wir. odry

4.wielojadrzaste komroki olbrzymie(syncytia)-paramyksowirusy,herpeswirusy

5.skupiska zaokraglonych komorek(grona winogron)-adenowirusy

6.zaokraglenie i obkurczenie komorek,liza wartswy komorek-poliowirusy

7.transformacja nowotworowa komorek-HPV

Gruźlica

Robert Koch

1882 r., odkrycie Mycobacterium tuberculosis

Rodzaj: Mycobacterium

* GRUŹLICA

* Mycobacterium tuberculosis Complex (MTC)

* M. tuberculosis

* M. bovis BCG /szczepionki/

M. leprae TRĄD

M. ulcerans WRZÓD BURULI

Podział bakterii z rodzaju Mycobacterium

-Prątki gruźlicy

-Prątki niegruźlicze -mykobakterie

Gruźlica płuc

* Choroba ZAKAŹNA, społeczna,

* Droga zakażenia: kropelkowa

* Jeden chory zakaża 10-15 osób / rok

* U 3-5 % zarażonych rozwija się choroba

Gruźlica - OBJAWY

* Kaszel > 3 m-ce

* Odksztuszanie plwociny

* Nocne poty

* Stany podgorączkowe

* Osłabienie i łatwe męczenie się

* Duszności i/lub ból w klatce piersiowej

* Krwioplucie

ASPERGILLOMA - zajęcie jam gruźliczych przez grzyby pleśniowe z rodzaju Aspergillus

Zakażenie i chorobotwórczość

* Drogi i źródło zakażenia:

o oddechowa, pokarmowa, kontaktowa (skóra), wewnątrzmaciczna;

o człowiek, zwierzęta, żywność

* Gruźlica (MTC, MAC / MAI)

o płuc,

o pozapłucna (tkanki, narządy, układy)

o rozsiana (lokalizacja mieszana)

* Mykobakteriozy (MOTT)

o płuc - gruźlicopodobna, ropnie węzłów chłonnych, owrzodzenia skóry, trąd

Diagnostyka - pobieranie materiału

* Z ogniska chorobowego i/lub jego okolic

* Gruźlica płucna:

plwocina, wydzielina oskrzelowa,

popłuczyny pęcherzykowo-oskrzelowe /BAL/,

popłuczyny żołądkowe (u dzieci);

* Gruźlica pozapłucna:

mocz, PMR, płyny (20-200 ml) wysiękowe, stawowe, otrzewnowy, wydzieliny z ropni i przetok, bioptaty, krew (w tym menstruacyjną), kał;

Diagnostyka - przesyłanie materiału

* Odpowiednie naczynia

* Zabezpieczenie i oznakowanie (materiał zakaźny)

* Pismo przewodnie (skierowanie)

Data pobrania, dane pacjenta, objawy,

rodzaj materiału, aktualne leczenie,

wcześniejszy kontakt z MT,

pieczęć lekarza i jednostki

Diagnostyka - badanie laboratoryjne

* Bakterioskopia plwociny /preparat bezpośredni/

o Barwienie fluorescencyjne /auraminą/

o Barwienie metodą Ziehl-Neelsen'a

Diagnostyka - badanie laboratoryjne

* Hodowla konwencjonalna

o pożywka Loewenstein-Jensen, Stonebrink, Ogawa

o Inkubacja 10 tygodni, 37 ºC

o Ocena: czas wzrostu, morfologia koloni,

* Szybkie metody hodowlane

o Automatyczne i półautomatyczne systemy hodowlane * Identyfikacja szczegółowa

o Biochemiczna, chromatograficzna, genetyczna

Gruźlica - leczenie

* Obowiązkowe

* Szpitalne / ambulatoryjne

* Antybiotykoterapia skojarzona

o rifampicyna, izoniazyd, pirazynamid, streptomycyna, etambutol

* Systematyczne i długotrwałe, nadzorowane

* Dwu fazowe

o leczenie odprątkowujące

o leczenie podtrzymujące

---